Muzej skulptura na otvorenom | Muzeji Srbije

Muzej skulptura na otvorenom nalazi se na Novom groblju u Beogradu i sadrži oko 1 500 vajarskih dela. U ovom nesvakidašnjem i jedinom muzeju pod otvorenim nebom u Srbiji sačuvani su radovi 130 najznačajnijih umetnika (vajara) sa ovih prostora. Zbog toga je 1983. godine muzej skulptura je proglašen kulturno-istorijskim dobrom od velikog značaja za Srbiju.

Dela čuvenih stvaralaca poput Ivana Meštrovića, Đorđa Jovanovića, Nebojše Mitrića, Olge Jevrić, Živojina Lukića, Petra Ubavkića i mnogih drugih poznatih umetnika mogu se videti u okviru ovog jedinstvenog muzeja.

Zadužbinari, dobrotvori, humanisti, vojskovođe, glumci, pravnici, književnici, inženjeri, obućari, pekari - svi su utočište našli na jednom mestu, a za večni spomen podignuti su im reprezentativni spomenici visoke umetničke vrednosti.

Ruska kosturnica na Novom groblju
Ruska kosturnica na Novom groblju (FOTO: Milica Brković)

Beogradsko Novo groblje je od 2004. godine član Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope, kao i Evropske rute grobalja. Njega čine tri arhitektonsko-memorijalne celine:

  • Aleja velikana
  • Arkade
  • Aleja zaslužnih građana

U okviru prve prostorne celine sahranjivane su ličnosti koje su imale poseban nacionalni značaj i otuda naziv ovog dela groblja Aleja velikana. Dimitrije Tucović, Petar Kočić, Jovan Cvijić, Ilija Milosavljević Kolarac, Živojin Mišić, Radomir Putnik, Branislav Nušić, Milunka Savić i druge značajne istorijske ličnosti počivaju ovde. Ukupno je 113 sahrajenih, 25 grobnica i 113 sahranjenih.

Posebno se izdvajaju spomenici srpskim vojvodama Radomiru Putniku i Živojinu Mišiću, kao i slavnom književniku Branislavu Nušiću.

Arkade su dobile ime po prvobitno idejnom rešenju predviđenom za drugu prstornu celinu, jer je trebalo da sadrže lukove, tj. arkade, a ne zid koji i danas postoji. U ovom delu nalaze se grobnice društveno i politički značajnih građana i ljudi iz imućnijih porodica. Nikola Pašić, Serdar Janko Vukotić, Svetlana Velmar Janković i druge značajne ličnosti počivaju u ovom delu groblja.

b

Crkva svetog Nikole nalazi se u centralnom delu groblja i datira iz 1893. godine, a nedaleko je smešten i spomenik ženska figura u krinolini koji je delo italijanskog autora. Najstariji reljefi na groblju delo su Đorđa Jovanovića i nalaze se na grobnici političara i književnika Andre Nikolića.

Velikani koji su dali značajan pečat razvoju nacionalne istorije i kulture sa prostora bivše Jugoslavije sahranjeni su u Aleji zaslužnih građana.

U Muzeju pod otvorenim nebom nalaze se i memorijalna vojna groblja savezničkih snaga iz Prvog svetskog rata i to italijansko, francusko, austrougarsko, zatim bugarsko i britansko groblje iz Drugog svetskog rata, kao i ruska nekropola gde su sahranjeni emigranti koji su iz Rusije došli u Srbiju posle Oktobarske revolucije.

Arhitektonski i urbanistički uređeno groblje na prostoru nekadašnje Srbije osnovano je 1886. godine, a ne samo da predstavlja muzej pod otvorenim nebom, već i ukazuje na značaj očuvanja nematerijalnog kulturnog nasleđa.

Muzej skulptura na Novom groblju otvoren je svakog dana u radnom vremenu samog groblja.