Ivan Meštrović | Poreklo naziva ulica

Ivan Meštrović (1883 – 1962) bio je hrvatski i jugoslovenski vajar i arhitekta, te jedan od najcenjenijih evropskih skulptora 20. veka.

Autor je desetina velelepnih spomenika i skulptura širom bivše Jugoslavije, od kojih se simbolikom i značajem posebno ističu beogradski Pobednik i Spomenik Zahvalnosti Francuskoj (na Kalemegdanu), Spomenik neznanom junaku (na Avali), spomenik Nikoli Tesli u Beogradu (ispred Elektrotehničkog fakulteta), spomenik Milošu Obiliću (u Narodnom muzeju), Majka Hrvata (u kraljevskom kompleksu na Dedinju), spomenik Svetozaru Miletiću u Novom Sadu, spomenik Nadeždi Petrović u Čačku, maketa Vidovdanskog hrama u kruševačkom Narodnom muzeju, Njegošev mauzolej na Lovćenu, kao i čitav niz značajnih spomenika i skulptura širom bivše Jugoslavije, Hrvatske i SAD.

Rođen u Slavoniji 1883. godine, detinjstvo je proveo u Dalmaciji gde je, po raznim biografima, čuvajući ovce, slušajući i čitajući epsku narodnu poeziju, razvio snažan osećaj i interesovanje za istorijske teme, religiju i domaću mitologiju (naročito Kosovski boj), koje su se kasnije prožimale u gotovo svim njegovim delima.

Ubrzo nakon što je postao šegrt lokalnog splitskog kamenoresca, otkriven je njegov veliki talenat za skulpturu koji ga je preporučio za studije vajarstva u Beču. Izgradivši se u umetnika pod snažnim stilskim uticajem secesije, svoje monumentalne radove izlagao je sa velikim uspehom širom Evrope i sveta, nametnuvši se tako državnom vrhu i postavši, u decenijama koje su sledile, ,,državnim’’ vajarom.

Za Ivana Meštrovića vezuju se brojne kontroverze, a jedna od najvećih tiče se njegovog nacionalnog opredeljenja i delanja izvan sfere vajarske umetnosti.

Iako nikada ne sporeći svoje hrvatsko poreklo, Meštrović je bio jedan od najvećih pobornika integralne jugoslovenske države (monarhije) i jedan od najbližih prijatelja kralja Aleksandra I Karađorđevića, da bi nakon ubistva kralja, a naročito u godinama posle Drugog svetskog rata, postao jedan od najuticajnijih glasnogovornika hrvatskog nacionalnog pitanja i stvaranja nezavisne hrvatske države.

Živeći i radeći u SAD kao profesor u emigraciji i deklarativno odbijajući da se vrati u komunističku Jugoslaviju (iako od komunista nikada nije označen kao narodni neprijatelj), umro je u Americi 1962. godine. Njegovi ostaci preneti su u Hrvatsku i sahranjeni u mauzoleju u dalmatinskom selu Otavice, koji je Meštrović sam sebi za života projektovao.

Danas, ime Ivana Meštrovića, nesporno najvećeg vajara na ovim prostorima u 20. veku, nose ulice u Beogradu, Kragujevcu, Vranju, Smederevu, Zrenjaninu, Subotici, Kraljevu, Sjenici, Bačkoj Topoli i selima Klupci i Svetozar Miletić.