Patrijarh Pavle | Poreklo naziva ulica

Patrijarh srpski Pavle (1914 – 2009) bio je vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve u periodu od 1990. do 2009. godine. U veku prepunom iskušenja za srpski narod bio je i ostao oličenje hrišćanskog učenja, utemeljenog u dubokoj ličnoj veri, skromnosti, filantropiji i asketizmu.

Rođen je kao Gojko Stojčević, u slavonskom selu Kućanci, tada još uvek delu austrougarske carevine. Ostavši bez oba roditelja kao mali, Gojka i mlađeg brata Dušana podigla je tetka. Odmalena sitne građe i nežnog zdravlja, Gojko nije bio naročit „kadar“ za teške seoske poslove pa je usmeren na školovanje.

Nakon završena prva četiri razreda osnovne škole u rodnom selu, leto je proveo u slavonskom manastiru Orahovica gde je, veruje se, doživeo prvo ozbiljnije spoznanje pravoslavlja i religije uopšte. Put daljeg školovanja vodio ga je od Tuzle, preko Sarajeva, do Beograda, gde je jedno vreme paralelno studirao na Medicinskom i Bogoslovskom fakultetu, izabravši ubrzo ovaj drugi kao svoj definitivan životni poziv.

Drugi svetski rat zatekao ga je u Beogradu, da bi se 1942. godine povukao u ovčarsko-kablarski manastir Svete Trojice, gde je proveo najveći deo rata. U ustaškom teroru nad Srbima u Hrvatskoj, izgubio je i rođenog brata Dušana.

Nekoliko godina po završetku rata, zamonašio se u manastiru Blagoveštenje i uzeo novo, duhovno ime Pavle. Iskušenički i monaški put budućeg patrijarha vodio je od Blagoveštenja, preko manastira Rače, do prizrenske bogoslovije, gde je 1957. godine, kao arhimandrit, stekao zvanje i episkopa raško-prizrenskog.

Služeći pune 33 godine kao vladika raško-prizrenski, svedočio je mnogobrojnim stradanjima srpskog naroda na Kosovu i Metohiji, a u više navrata bio je i sam napadan.

Usled teške i dugotrajne bolesti patrijarha Germana koji je odlučio da se povuče sa „pećkog trona“, episkop Pavle potpuno neočekivano našao se u najužem krugu za izbor vrhovnog poglavara Srpske pravoslavne crkve, na čije je čelo i došao u decembru 1990. godine.

Narednih 19 godina, u periodu poznatom i kao vreme duboke moralne i ekonomske krize društva, Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski gospodin Pavle, biće na čelu najstarije srpske institucije i ličnim primerom konstantno podsećati vernike na istinske hrišćanske i ljudske vrednosti.

Svojom dubokom skromnošću, deleći sudbinu naroda, patrijarh Pavle je 90-ih godina često mogao biti viđen u beogradskim trolejbusima, kao običan putnik.

Zbog ovoga, ali i zbog neprestanih poruka mira i ljubavi u teškim vremenima, patrijarh Pavle ostaće upamćen i kao jedan od najpoštovanijih i najvoljenijih crkvenih velikodostojnika i „živi svetac“ u svoje vreme.

Nakon duže bolesti i nepokretnosti, patrijarh Pavle upokojio se krajem 2009. godine, a sahranjen je po sopstvenoj želji, u porti manastira Rakovica. Na ispraćaju ovog blagog čoveka, litiji i opelu prisustvovalo je više od pola miliona ljudi.

U čast blaženopočivšeg patrijarha, njegovo ime danas nose brojne ulice i bulevari u gradovima Srbije.