Jakov Ignjatović | Poreklo naziva ulica

Jakov Jaša Ignjatović (1824 - 1889) bio je jedan od najistaknutijih Srba u Ugarskoj tokom 19. veka. Jedan od začetnika realizma u srpskoj književnosti, uspešan novinar i političar, zbog svojih otvorenih pro-mađarskih stavova je kao ličnost i pisac bio često osporavan i kritikovan.

Rođen je u Sentandreji, gradiću u blizini Budimpešte poznatom po velikoj srpskoj emigraciji nakon Velikih seoba. Kao najmlađe dete već ostarelih roditelja ostao je siroče veoma rano, pa su brigu o njemu preuzeli rođaci. Osnovno obrazovanje stekao je u rodnom mestu, a gimnaziju je pohađao u više gradova, uključujući i Peštu.

Preka narav i disidentski duh, koji će ga inače pratiti kroz čitav život, doveli su ga u nezgodan položaj na studijama prava u Pešti, koje je zbog sukoba sa profesorima i napustio. Naposletku ih je završio u Kečkemetu i otpočeo sa advokatskom praksom koja će tokom života ipak biti njegovo sporedno zanimanje.

Jakov Ignjatović je svoj novinarski i politički angažman započeo 1848., u godini izbijanja mađarske revolucije u kojoj je zauzeo otvoreni stav protiv austrijskog apsolutizma, svrstavajući se i čak ratujući na strani Ugarske. Po slomu ovog ustanka, prebegao je u Beograd gde je započeo novinarsku karijeru.

Razmatrajući u to vreme uvek aktuelno nacionalno pitanje Srba u Vojvodini, u svojim tekstovima zalagao se za tesnu saradnju sa Mađarima po svim pitanjima. Smatrajući da će sukobi sa Ugarskom još više otežati srpski položaj, u nekoliko navrata se i otvoreno usprotivio stvaranju Srpskog Vojvodstva. Smatrao je da Srbi u Vojvodini ne treba da teže nacionalnoj autonomiji već kulturnom i prosvetnom razvoju. Zbog ovakvih „antisrpskih“ stavova je označen kao izdajnik ili mađaron i oštro je kritikovan od najistaknutijih Srba, među kojima su bili Svetozar Miletić, Jovan Jovanović Zmaj, patrijarh Josif Rajačić i drugi.

Poprilično marginalizovan u javnom životu, a nakon razvoda sa prvom suprugom 1863. godine Jakov Ignjatović se preselio u slavonsko selo Dalj u kome je proveo nepune dve decenije. Ovaj period života stvorio je od njega i izuzetno plodnog književnika. Naime, iako je svoja prva dela napisao u svojim 30-im godinama, romantizam kao preovlađujući pravac u književnosti mu nije „ležao“. Inspirisan delima Sime Milutinovića Sarajlije, sebe je pronašao u opisima realnog života i svakodnevnice svog okruženja, utemeljivši se tako kao jedan od začetnika realizma u srpskoj književnosti.

Uz „Večitog mladoženju“, njegovi najznačajniji romani i dela su i „Vasa Rešpekt“, „Trideset godina iz života Milana Nerandžića“, „Patnica“, „Memoari“, mnoštvo pripovedaka i kritičkih osvrta na aktuelnu književnost. Takođe, većina romana Jaše Ignjatovića sadrži mnoštvo autobiografskih elemenata. Nastavši u senci lošeg glasa o njihovom autoru, literarna vrednost ovih dela i danas se, po nekima, smatra potcenjenom.

Poslednjih desetak godina života, Jakov Ignjatović je proveo u Novom Sadu, gde se neodstupajući od svojih političkih stavova ponovo bavio publicistikom.

Preminuo je u 65. godini i sahranjen je na novosadskom Uspenskom groblju, gde se i danas nalazi njegov grob i spomenik podignut pre više od 130 godina.

U znak sećanja na ovu značajnu ličnost srpske politike i književnosti, ime Jakova Jaše Ignjatovića danas nose brojne ulice u gradovima i selima Srbije.