Svetozar Miletić | Poreklo naziva ulica

Svetozar Miletić (1826 - 1901) bio je srpski advokat, političar i besednik, u dva navrata gradonačelnik Novog Sada i uopšteno gledajući najistaknutiji borac za ujedinjenje i prava srpskog naroda u Habzburškoj monarhiji tokom 19. veka.

Rođen je u selu Mošorin, kod Titela, u siromašnoj zanatlijskoj porodici. Školovanje je započeo u rodnom mestu, da bi preko Titela stigao do Novog Sada i kao darovito dete zavredeo stipendiju uglednih i imućnijih novosadskih Srba.

Više razrede gimnazije završio je u Bratislavi, gde pod mentorstvom i uticajem slovačkog revolucionara Ljudevita Štura, postaje nacionalno probuđen i zainteresovan za sudbinu svog naroda u tadašnjoj južnoj Ugarskoj.

Snažan aktivizam u društvenom i političkom životu vojvođanskih Srba, Svetozar Miletić je započeo kao vrlo mlad. Protivio se učešću Srba u ratovima pod zastavom crno-žute monarhije, propagirao liberalno građanstvo, okupljao narod i svojim besedama podsticao oslobodilačke ideje. Pisao je pesme i besede sa jakim nacionalnim nadahnućem i maštao o svesrpskom ustanku na Balkanu. Svojom pojavom, harizmom i energijom okupljao je mase srpskog stanovništva koje su uz njega počele da snažno veruju u oslobođenje i ujedinjenje sa maticom. Svojim angažovanjem postao je trn u oku ugarskim vlastima koje su ga u više navrata zatvarale u pokušaju da ga uklone sa javne i političke scene.

Uz svesrdnu pomoć kneza Mihaila Obrenovića, završio je studije prava i doktorirao u Beču, vrativši se potom u Novi Sad kao advokat. U dva navrata bio je biran za gradonačelnika Novog Sada, a bio je i dugogodišnji predstavnik vojvođanskih Srba u Ugarskom saboru.

Britkog uma i jasnih ideja, koristio je unutrašnje sukobe između Beča i Pešte kako bi srpskom narodu obezbedio ravnopravan status u Monarhiji, prava i privilegije koje su uživali i ostali, ustavom priznati, narodi u Carstvu.

Svetozar Miletić pokretač je i novinskog lista Zastava, najuticajnijeg pisanog glasila koje je značajno doprinelo informisanju i jedinstvu srpskog naroda u Vojvodini. Za vreme drugog mandata na mestu gradonačelnika srpska trobojka se prvi put zaviorila nad Gradskom kućom u Novom Sadu.

Lik i delo Svetozara Miletića uživali su toliki ugled u Vojvodini da je on mogao biti samo nasilno urušen – hapšenjima i montiranim sudskim procesima kojim je Miletić u više navrata osuđivan na tešku višegodišnju robiju, tokom koje je fizički i psihički znatno oronuo. Ipak, kult njegove ličnosti je po izlasku iz zatvora postajao još veći.

Poslednje godine života proveo je bolestan, daleko od političkih i društvenih zbivanja. Preminuo je u Vršcu, u 75. godini, ne dočekavši svoj san - ujedinjenje Vojvodine sa Srbijom. Sahranjen je u Novom Sadu, gde se od 1939. godine na glavnom gradskom trgu nalazi velelepni spomenik njemu posvećen, rad vajara Ivana Meštrovića.

Osim brojnih spomenika i bisti širom Vojvodine, ime Svetozara Miletića danas nose i dva naselja u Vojvodini - Svetozar Miletić i Srpski Miletić, kao i mnoštvo škola i ulica u gradovima Srbije.