Vukov sabor u Tršiću | Turistički kalendar Srbije

Manifestacija posvećena reformatoru srpskog jezika Vuku Stefanoviću Karadžiću održava se svake godine krajem septembra, u njegovom rodnom mestu Tršiću, nadomak Loznice. Čitav muzej na otvorenom posvećen je velikanu srpske istorije, kao i najmasovnija manifestacija u ovim krajevima.

Cilj Vukovog sabora je da se, uz negovanje sećanja, sačuva jezik i narodna baština, te podstakne razvoj književnosti i narodnog stvaralaštva.

Vuk je rođen na ovom mestu 1787. godine, nakon što se njegova porodica ranije doselila sa Durmitora. Kako je i sam zabeležio, Osmanlije su njegovu rodnu kuću spalljivale 10 puta. Nakon njegove smrti, meštani su na nekadašnjem ognjištu poboli drveni krst, kao sećanje na velikana koji je tu živeo. Upravo na tom mestu, obnovljena je spomen-kuća Vuka Karadžića, gde se i dalje čuva krst.

U međuratnom periodu prikupljana su sredstva, u čemu su najviše doprineli učenici, kako bi 1933. godine bila obnovljena rodna kuća Vuka Karadžića. To je ujedno bio i prvi muzej na otvorenom na prostoru Kraljevine Jugoslavije. Iste godine održan je i prvi Vukov sabor, jedinstvena manifestacija koja se od tada neprekidno održava, sa izuzetkom ratnih godina.

Kompleks predstavlja način života seljaka s kraja 19. veka i života i rada Vuka Karadžića, pa su tu svi objekti koji su nekada činili tradicionalno srpsko domaćinstvo. Sačinjen je od kuća, vajata, kačare, mlekare, čardaka, ambara, vodenice, crkve i magaze, autentičnih objekata prenešenih iz okolnih sela. Dakle, sve što je potrebno za potpuni doživljaj tog vremena i predela.

U ovim objektima danas se nalaze Muzej jezika i pisma, Kuća pisaca, Muzejska postavka Vukovih sabora, izložba Vuk i nauka, Radionica starih zanata, crkva brvnara Svetog Arhangela Mihaila, Vukova spomen kuća sa okućnicom, apartmani za smeštaj gostiju i suvenirnica.

Program se decenijama menjao, a poslednjih godina podrazumeva besede, predstave, nastupe kulturno-umetničkih društava, promocije knjiga, tematske izložbe, književne i filmske večeri.

Na predsaborskim svečanostima gostuju istaknuti književnici, muzičari, slikari i drugi umetnici inspirisani narodnim stvaralaštvom. Završna svečanost počinje u nedelju pred Malu Gospojinu izvođenjem Himne Vuku, kompozitora Stevana Mokranjca. Tokom nedelju dana održavanja manifestacije, u Tršiću se okupi između 20.000 i 30.000 posetilaca.

Nekoliko decenija mlađi je Đački Vukov sabor koji se održava krajem maja, a posvećen je đacima i njihovom stvaralaštvu. Njegov cilj je da kroz mnoštvo edukativnih programa i radionica približi tradiciju i bolje upozna decu sa njihovim maternjim jezikom.

Vukov sabor organizuje loznički Centar za kulturu Vuk Karadžić, gde se i održava. Uprkos epidemiji koronavirusa, Sabor je održan čak i 2020. godine.

Ovogodišnji, 90. Vukov sabor trebalo bi da se održi od 11. do 17. septembra, a više informacija može se dobiti na zvaničnoj internet stranici organizatora.