Molitva pod Midžorom | Turistički kalendar Srbije

„Đurđevdanski susreti - Molitva pod Midžorom“ je turistička manifestacija koja se održava svake godine, uoči Đurđevdana, u staroplaninskim selima Vrtovac i Balta Berilovac, udaljenih oko 35km od Knjaževca.

Zavetna molitva se održava na sam Đurđevdan u selu Vrtovac, na mestu zvanom Kalavat i zasniva se na starom obredu koji je spoj hrišćanskih i paganskih običaja. Obeležavanjem Đurđevdana priroda i selo se budi iz zimskog sna tradicionalnim manifestacijom. Sveti Đorđe se smatra zaštitnikom stočara i ovo je jedan od najveselijih praznika u opštini Knjaževac i za njega je vezan veliki broj običaja. Obredna povorka (litija), tog dana, vrši osveštenje sira, kiti se prostor oko ćelije cvećem a najznačajniji čin obreda je žrtvovanje jagnjeta.

Obredom „Molitva“, koji se nalazi na Listi elemenata nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije, opština Knjaževac je na prvom EDEN konkursu 2014. godine sa temom „Lokalno nematerijalno kulturno nasleđe“ osvojila zvanje “Izuzetna destinacija Evrope”.

Drugi deo manifestacije je etno festival koji se tradicionalno održava prve subote posle Đurđevdana, u dvorištu zgrade stare seoske škole u Balta Berilovcu, koja je 2011. godine proglašena Muzejem školstva Stare planine. Festival čuva tradiciju i promoviše kulturno nasleđe Stare planine i najavljuje završetak zimske i početak letnje turističke sezone. Na manifestaciji, koja neguje običaje i tradiciju staroplaninskog kraja, mogu se upoznati stari zanati i probati tradicionalni specijaliteti.

Festival obuhvata sportsko-zabavne čobanske igre i takmičenja u spremanju tradicionalnih specijaliteta i domaćih jela. Obuhvata nekoliko takmičarskih kategorija kao što su: đurđevdanska-starinska trpeza, najbolji sir, belmuž, jagnjeća čorba, proizvodi od lekovitog bilja i šumskih plodova, stari zanati i suveniri, najlepša čobanica.

Knjževački kraj najpoznatiji je po sirevima ali i po dobrim vinima i rakiji. Lokalni specijalitet je belmuž, ali u restoranima i kafanama Knjaževca u ponudi se uvek nalaze i domaća gibanica, proja sa zeljem, sarmice od livadskog zelja i salata od sremuša.

Belmuž je od 2012. godine na listi nematerijalnog kulturnog nasleđe Srbije. Nekada pastirsko i ritualno jelo koje se spremalo prvog dana posle muže ovaca na Đurđevdan, 6. maja, danas se služi u mnogim srpskim domaćinstvima, a svojim specifičnim ukusom osvaja i turiste koji posete neke od restorana domaće kuhinje u okolini Knjaževca gde se ovo jelo najčešće služi.

Organizator manifestacije je Turistička organizacija Knjaževac koja svake godine za sve zainteresovane obezbeđuje autobuski prevoz ka selima Vrtovac i Balta Berilovac, u 10 časova ispred Spomen parka.

Molitva pod Midžorom je jedna od najznačajnijih manifestacija u ovom delu Srbije i zasigurno posebna atrakcija Knjaževca i okoline. Više informacija o ovogodišnjem izdanju Đurđevdanskih susreta može se dobiti u lokalnim medijima i sajtu TO Knjaževac.