Pobratimljeni gradovi: zanimljive i neobjašnjive „bratske“ veze gradova Srbije

Bratimljenje gradova postalo je učestala diplomatsko-ekonomska praksa širom Evrope i sveta u drugoj polovini 20. veka, koja traje i danas.

U cilju stvaranja političke i privredne saradnje, jačanja kulturnih i poslovnih veza, promocije tolerancije, pa i opšteg pomirenja među državama nakon Drugog svetskog rata, gradovi sveta pronalazili su razloge i interese da se međusobno povežu i sa onima od kojih su hiljadama kilometara udaljeni, kao i sa onima sa kojima, naizgled, baš ništa zajedničko nisu imali.

Ova interesantna praksa prihvaćena je i u našoj zemlji pa su tako mnogi gradovi i opštine u Srbiji dobili svoje „rođake“ u inostranstvu, odnosno sestrinske gradove na najrazličitijim meridijanima.

U realnosti, ipak, kao što to i u životu neretko biva, većina ovih veza postoji samo formalno i zasniva se na uzajamnim protokolarnim posetama tokom sajamskih ili značajnijih lokalnih manifestacija.

Mnogobrojne „rodbinske veze“ srpskih gradova sa (po nekom osnovu) sebi sličnima u svetu možete pogledati na ovom linku, a u nastavku pročitajte koje su i zbog čega najzanimljivije, a koje potpuno neobjašnjive, čak iako su samo simbolične.

Beograd – Koventri (Engleska)

Veza između srpske prestonice i engleskog grada Koventrija datira iz 1957. godine, a zasniva se na sličnoj sudbini koju su dva grada doživela tokom Drugog svetskog rata. Kao i Beograd, Koventri je u ratu razoren bombama, a Beograd je potom pomogao obnovu gradskog pozorišta koje od tada, a i dan danas, nosi naziv Belgrade Theatre.

Niš – Kursk (Rusija)

Najstarije bratimljenje jednog srpskog grada sa drugim datira iz 1920. godine, kada je sa ruskim monasima, nakon Oktobarske revolucije, u Niš stigla i čudotvorna ikona Majke Božije, takozvana Bogorodica „Kurskaja“. Ova ikona izvučena je iz spaljenog manastira u okolini grada Kurska, a dolaskom u bratsku Kraljevinu SHS i grad Niš, smatrana je spašenom.

Novi Sad – Dortmund (Nemačka)

Iako ne prvi, a ni jedini, Dortmund je verovatno najznačajniji pobratim Novog Sada. Ne postoji poseban istorijski razlog zbližavanja ova dva grada, ali uspešna saradnja između njih postoji od 1982. godine, a ogleda se prvenstveno na polju obrazovanja, zdravstva, sporta i ekonomije. Malo je poznato da Novi Sad ima i svoj mali trg u samom centru Dortmunda.

Inđija – Al Salt (Jordan)

Jedna od onih teže objašnjivih veza među gradovima jeste bratimljenje Inđije i jordanskog gradića Al Salt. Tačan razlog povezivanja sremske varošice i arapskog gradića nije poznat, ali bi se moglo pretpostaviti da je tradicionalna i visoko razvijena poljoprivredna proizvodnja nit koja ih povezuje.

Kikinda – Narvik (Norveška)

Još jednu, naizgled, teško objašnjivu pobratimsku vezu neguju gradić sa severa Banata i skandinavska varoš sa hladnog severa Norveške. Povezanost se zasniva na malo poznatim, ali potresnim, istorijskim činjenicama da je veliki broj Jugoslovena, između ostalih i građana Kikinde, stradao u koncentracionim logorima u okolini Narvika tokom Drugog svetskog rata. Nekada najveći hotel u Kikindi, iako zapušten, i danas nosi ime po norveškom gradiću.

Jagodina – Hrisopuli (Grčka)

Zbog tradicionalno dobrih odnosa dva naroda, bratimljenje srpskih i grčkih gradova je čest slučaj. Gotovo svaka varoš u Srbiji ima bar jednog pobratima među grčkim gradovima, ali nijedan od njih nema tako idiličan odnos kao Jagodina i Hrisopuli. Ova dva grada razmenila su po dva hektara zemljišta – Grci dobiše zemlju u industrijskoj zoni Jagodine, a Jagodinci na obali Egejskog mora.

Valjevo – Sitard (Holandija)

Prijateljstvo Valjeva i grada sa juga Holandije nastalo je na neuobičajen način, inicirano lična saradnjom dvojice umetnika, Gjusa Rubruka i Voje Jovanovića, krajem 80-ih godina prošlog veka. Nakon nekoliko uspešnih gostujućih izložbi na obe strane, saradnja je izdignuta na nivo gradskih čelnika tog vremena da bi do danas već stekla status tradicionalne.

Kraljevo – Nijagara Fols (Kanada)

Direktan razlog, uzrok i posrednik u bratimljenju grada na Ibru sa gradićem u blizini veličanstvenih Nijagarinih vodopada u dalekoj Kanadi, jeste Milomir Glavčić, srpski iseljenik iz okoline Kraljeva i ugledni žitelj Nijagara Folsa - jedan od najvećih savremenih dobrotvora i zadužbinara, koji godinama unazad donira novac i pomaže svoje sunarodnike u zavičaju.

Vranje – Cetinje (Crna Gora)

Možda ne toliko egzotično bratimljenje poput nekih prethodnih, ali Vranje i Cetinje od 1970. godine imaju svoju posebnu vezu i to zahvaljujući vranjskom preduzeću Alfa Plam, čiji su predstavnici na aukciji u Parizu 60-ih godina otkupili i poklonili Istorijskom muzeju Crne Gore izgubljeni, a dragoceni, istorijski predmet – poklon sablju ruskog cara Aleksandra II knjazu Nikoli Petroviću Njegošu.

Šabac – Fudžimi (Japan)

Interkontinentalna pobratimska veza koja opstaje gotovo 40 godina razvila se između najvećeg grada Mačve i gradića sa ostrva Honšu. Tačan razlog za bratimljenje, te sada već davne, 1982. godine nije poznat, ali činjenica da iz Japana svake godine stiže novčana pomoć za siromašnu decu Šapca zahteva ne samo pobratimsko poštovanje, već i ljubav.

Bor – Le Krezo (Francuska)

Veza između grada bakra i francuskog gradića Le Krezo temelji se na rudarstvu kao glavnoj privrednoj delatnosti oba grada, ali i istorijskoj činjenici da je nakon Prvog svetskog rata upravljanje borskim rudnicima bakra godinama vršilo takozvano Francusko društvo borskih rudnika koje je osnovao Đorđe Vajfert (francuskim kapitalom).

Kladovo – Hilered (Danska)

Šta bi moglo povezati izolovanu varošicu na obali Dunava sa gradom na severu Danske?! Odgovor glasi: nekoliko istaknutih Danaca srpskog porekla i to baš iz Kladova. Njihovim angažmanom stvorene su veze između dva grada, zahvaljujući kojima je, tokom katastrofalnih poplava 2014. godine, u ove krajeve stizala pomoć čak iz udaljene Danske.