Muzej Jadra u Loznici | Muzeji Srbije

Muzej Jadra jedni je muzej podrinjskog kraja, koji čuva sećanje na život tamošnjeg stanovništva i jedna od značajnijih turističkih atrakcija Loznice.

U zgradi nekadašnje „Stare apoteke“ koja je izgrađena početkom 20. veka otvoren je muzej kompleksnog tipa 1987. godine. Povod za otvaranje ovog centra kulture bila je proslava 200 godina od rođenja Vuka Stefanovića Karadžića.

Ranije je u prizemlju objekta bila smeštena prva loznička apoteka, a kao izuzetan primer gradske arhitekture zgrada je proglašena kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

U Muzeju se danas čuva oko 5 000 eksponata koji su pripadali žiteljima Jadra i prate njihov razvoj od praistorije do 1950. godine. Posetiocima su veoma su interesantna prva izdanja mnogih knjiga, kao i lični predmeti viđenih Lozničana, pre svega Vuka Stefanovića Karadžića i Jovana Cvijića.

Stalnu postavku Muzeja Jadra čine predmeti pronađeni na teritoriji Ljubovije, Krupnja, Malog Zvornika i Loznice. Artefakti predstavljaju život i rad ljudi u Podrinju od paleolita, pa sve do 1950. godine. Muzej sadrži arheološku, istorijsku, etnološku, numizmatičku, umetničku zbirku, zbirku ordenja i više od 1500 fotografija i dokumenata.

Područje Jadra bilo je naseljeno još u doba praistorije, a predmeti koji podsećaju na to doba izloženi su u lozničkom muzeju, baš kao i stvari koje čuvaju uspomenu na građane Loznice. Tako se u ovoj ustanovi kulture nalazi i slika Tinke Morozov, udovice poznatog srpskog pesnika Vladislava Petkovića Disa.

Fosilni ostaci, kameni i keramički premeti, tkanina i nakit poređani su hronološki. O naseljavanju Ilira na ovim prostorima svedoče brojni predmeti koji su im pripadali, a na fotografijama je prikazano kako su meštani podrinjskog kraja prenosili drvnu građu.

Trgovačka porodica Katić bila je jedna od najuglednijih u Loznici početkom prošlog veka, a danas je u Muzeju sačuvana replika njihovog dnevnog boravka, baš kao i originalna obuća gospođe Katić.

Lični predmeti i eksponati Jovana Cvijića zauzimaju posebno mesto, a u Muzeju Jadra se čuvaju i artefakti iz savremenog doba, kao i jedini uzorak jadarita, veoma dragocenog i retkog minerala.

Od 2017. godine izložen je i monoksil, drevni čamac koji je pronađen u selu Jelav. Istraživanja pokazuju da datira s kraja 17. veka.

Posetiocima pažnju posebno privlači priča o dečaku ratnom heroju Momčilu Gavriću koji je sa samo osam godina zajedno sa srpskom vojskom u Prvom svetskom ratu preživeo povlačenje preko Albanije i Solunski front. Gospodin Gavrić je, svojevremeno i tada u poznim godinama, prisustvovao otvaranju muzeja.

O prošlosti i istoriji Rađevine i Azbukovice posetioci mogu da se informišu u Muzeju Jadra u Loznici radnim danima, od ponedeljka do petka od 8 do 19 časova.