Loznica | Top 10 u gradovima Srbije

Reka Drina

Udaljena je oko 4 i po kilometra od centra grada i predstavlja jednu od najznačajnijih prirodnih atrakcija ovog dela Srbije. Najveća pritoka Save pored Loznice protiče kao velika i relativno spora, gotovo ravničarska reka, iako samo tristotinak kilometara uzvodno, u Šćepan polju, nastaje spajanjem dve izrazito planinske reke, Pive i Tare, te i sama ima odlike planinskog toka. Kao takva, Drina je jedna od najpopularnijih destinacija za ljubitelje splavarenja i rekreativne plovidbe, ali i „domaćin’’ čuvene Drinske regate, čije se krajne ishodište i cilj nalaze upravo u delu toka koji protiče pored Loznice. Nekada razgraničavajući Vizantijsko i Zapadno rimsko carstvo, Drina danas najvećim delom svog toka predstavlja državnu granicu između republika Srbije i Bosne i Hercegovine. Čista i bistra, predstavlja svojevrsni raj za ribolovce, izletnike, kupače i ljubitelje odmora u prirodi.

Planina Gučevo

Ono što je Avala Beogradu, a Fruška Gora Novom Sadu, to je Gučevo Loznici. Iako u visinskoj podeli planina, sa svojih 779 metara nadmorske visine, spada u niske planine, Gučevo je planina od velike istorijske, a u novije vreme i turističke važnosti za Lozničane. Pored Spomen-kosturnice u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci sprskih i autrougarskih vojnika poginulih tokom bitke na Drini početkom Prvog svetskog rata, na vrhu planine nalazi se vidikovac sa kog se pruža prelep pogled na grad, drinske meandre, Banju Koviljaču i bosansko Podrinje. Uređene pešačke staze u gustoj bukovoj šumi koja odiše apsolutnim mirom čine ovu planinu izrazito atraktivnom za planinare, pešake i bicikliste, istraživače i avanturiste, lovce, rekreativce i ljubitelje prirode uopšte.

Banja Koviljača

Jedno od najpoznatijih i najposećenijih banjskih lečilišta u Srbiji nalazi se svega 5 kilometara od centra Loznice. Osim same banje u kojoj se termomineralnom vodom i lekovitim blatom uspešno leče najrazličitija oboljenja (reumatizam, posttraumatska stanja, ginekološka oboljenja ili kožne bolesti), u okviru banjskog kompleksa nalazi se i veličanstveni park, drugi po veličini u Srbiji, koji krase velelepne građevine poput Kur-salona (banjska dvorana, simbol Banje Koviljače), sumpornog kupatila „Kralja Petra’’, te banjske vile Koviljača, Hercegovina, Dalmacija, Bosna i Beograd. U središtu parka nalazi se grandiozna fontana, a čitav prostor zasađen je prelepim cvećem koje Banju Koviljaču čini svojevrsnom urbanom oazom tokom čitave godine. U neposrednoj blizini Banje Koviljače, na obali Drine, nalazi se i poznata, tzv. Žićina plaza, jedna od najlepših na celokupnom toku Drine.

Tršić

Na oko 6 kilometara od centra Loznice, nalazi se selo Tršić, rodno mesto Vuka Karadžića, jedne od najznačajnijih ličnosti srpske književnosti, reformatora i pisca prvog rečnika srpskog jezika i sakupljača narodnih pesama, poslovica i umotvorina. Zbog izuzetne, a moglo bi se reći i revolucionarne, važnosti Vukovog dela u razvoju modernog srpskog jezika i književnosti, kao osnove daljeg obrazovanja, Etno park Tršić je nezaobilazna stanica svih školskih ekskurzija i jedna od najpopularnijih turističkih destinacija u ovom delu Srbije. U autentičnom muzejskom kompleksu na otvorenom, koji odiše duhom starih vremena, nalazi se Spomen-kuća Vuka Karadžića, zatim Muzej jezika i pisma, Galerija, tzv. Kuća pisaca, brojne umetničke i radionice starih zanata, tzv. Gostinska kuća i crkva-brvnara Sv. Arhangela Gavrila. Poseta muzejskom kompleksu može se dopuniti i laganom šetnjom kroz živopisni tršićki atar, uređenim stazama uz rečicu Žeraviju do čijeg se izvora (vrela) stiže za, otprilike, pola sata. Nakon toga, okrepljenje u tradicionalnim restoranima i konacima upotpuniće doživljaj i utisnuti Tršić u sećanje, možda i zauvek.

Tekeriš

Malo selo u podnožju planine Cer, na obodu lozničke opštine, poznato je po tome što se u njemu nalazi spomenik kulture od izuzetnog značaja za srpski narod. U pitanju je čuvena Spomen-kosturnica u Tekerišu, veličanstveni spomenik i memorijalni kompleks podignuti na mestu gde su položeni posmrtni ostaci slavnih srpskih vojnika poginulih u Cerskoj bici – jednoj od najvećih bitaka Prvog svetskog rata, koja se odigrala u periodu od 16. do 20. avgusta 1914. godine. Na vrhu monolitnog spomenika visokog preko 10 metara, nalazi se bronzani orao sa lovorovim vencem, simbolom slobode, kao i veliki grb Srbije sa natpisom „Vaša dela su besmrtna’’. U neposrednoj blizini spomenika, u sklopu memorijalog muzeja Cerske bitke, nalaze se i biste slavnih srpskih vojvoda iz balkanskih i Prvog svetskog rata.

Manastiri

U lozničkoj opštini nalaze se dva srednjovekovna manastira.

Tronoša je manastir u ataru sela Korenita, oko 17 kilometara udaljen od Loznice, na putu za Krupanj. Potiče sa kraja 13. veka, a smatra se zadužbinom kralja Dragutina i njegove supruge, ugarske princeze Kataline. U svojoj dugoj istoriji, manastir je preživeo brojna rušenja, paljenja i pljačkanja, ali je više puta obnavljan pa i danas postojano stoji. Manastirska crkva posvećena je Vavedenju Presvete Bogorodice, a u njenoj blizini nalazi se i kapela svetog Pantelejmona, sa česmom Jugovića.

Manastir Čokešina nalazi se u istoimenom selu, oko 30 kilometara udaljenom od Loznice, odnosno oko 7 kilometara od mačvanskog Prnjavora. Smatra se zadužbinom Miloša Obilića, iako je izgrađen tek u prvoj polovini 15. veka. Kao i Tronoša, više puta je rušen i obnavljan, a u različitim razdobljima istorije u njemu su bili smešteni još i škola, bolnica i prihvatilište siromašne dece. Manastirska crkva posvećena je Rođenju Presvete Bogorodice.

Vukov sabor

Jedna od najvećih i najstarijih kulturnih manifestacija u Srbiji, koja se u kontinuitetu održava u Tršiću svakog semptembra od 1933. godine (sa izuzetkom ratnih godina tokom Drugog svetskog rata), posvećena je očuvanju sećanja na lik i delo Vuka Karadžića. Ova velika narodna svetkovina nastala je pre 85 godina kao sasvim lokalna manifestacija lozničkog kraja, da bi već nakon nekoliko godina izrasla u jedan od najznačajnijih kulturnih događaja u državi, a zatim opstajala i rasla uprkos brojnim društvenim i konstitutivnim promena tokom 20. veka. Tokom 7 dana održavanja manifestacije, raznovrstan kulturni program posvećen očuvanju srpskog jezika i pisma odvija se u Beogradu, Loznici, manastiru Tronoši, ali centralni događaji rezervisani su za Vukov Tršić, gde se sredinom septembra održavaju brojne pozorišne predstave, besede i koncerti po vedrim nebom.

Etno selo Sunčana reka

Svojevrsna oaza za odmor i rekreaciju u prirodi, etno selo Sunčana reka smešteno je na desnoj obali Drine, oko 11 kilometara udaljena od centra Loznice i oko 4 kilometra od Banje Koviljače, na putu prema Malom Zvorniku. U jedinstvenom ambijentu etno kompleksa posetioci mogu uživati u savršenoj sinhronizaciji turističkih i rekreativnih sadržaja – od kupanja i sunčanja na tzv. Šotrinoj plaži, preko korišćenja mnogobrojnih sportskih terena i vežbališta u prirodi, te zabavnog parka za decu koji sadrži farmu domaćih životinja, konje za jahanje i veštačku stenu za penjanje, do organizacije izleta, teambuilding-a, venčanja i proslava. I sve to uz mogućnost odsedanja u autentičnim tradicionalnim, ali savremeno opremljenim, kućercima.

Spomenik Momčilu Gavriću – najmlađem vojniku Prvog svetskog rata

U Parku breza, nedaleko od osnovne škole Kadinjača, krajem prošle godine podignut je spomenik Momčilu Gavriću, najmlađem vojniku i podoficiru Prvog svetskog rata, poreklom iz sela Trbušnice, kod Loznice. Momčilo Gavrić bio je osmogodišnji dečak kada je, početkom Velikog rata, ostao bez oca, majke, tri sestre, četiri brata i bake, koje su austrougarski vojnici svirepo ubili, a kuću zapalili. Mali Momčilo preživeo je igrom sudbine jer se u trenutku pokolja nije nalazio na imanju. Ostavši bez igde ikoga, dečak je lutao Gučevom tražeći srpsku vojsku. Pronašavši je, posvedočio je o užasnoj tragediji koja je zadesila njegove najbliže. Vojska ga je svesrdno prihvatila i zbrinula, a major Stevan Tucović dodelio mu je čin kaplara, da bi ga vojvoda Živojin Mišić samo dve godine kasnije unapredio u podnarednika. Dečak Momčilo Gavrić učestvovao je u proboju Solunskog fronta zbog čega je postao nosilac Albanske spomenice i Ordena zasluga za narod. Kao i većina „solunaca’’ i Momčilo Gavrić je nepravedno tretiran po uspostavljanju nove vlasti i ideologije posle Drugog svetskog rata. Ipak, doživeo je duboku starost i preminuo u Beogradu 1993. godine. Sahranjen je na Novom groblju.

Poznati Lozničani

Vuk Stefanović Karadžić (1787-1864), reformator ćiriličnog pisma i srpskog jezika uopšte, borac za uvođenje narodnog jezika i govora u knjige i jedna od najznačajnijih ličnosti srpske književnosti. Sakupljač i hroničar narodnih umotvorina, pesama i običaja i tvorac prvog srpskog rečnika.

Anta Bogićević (1758 – 1813), slavni srpski vojvoda iz Prvog srpskog ustanka.

Jovan Cvijić (1865 – 1927), jedan od najvećih srpskih naučnika i mislilaca, geograf, geomorfolog i kartograf, akademik i u dva navrata rektor Beogradskog univerziteta; počasni doktor Sorbone i Karlovog Univerziteta u Pragu; najveći istraživač Balkanskog poluostrva i jedan on najvećih evropskih stručnjaka iz oblasti geo-nauka.

Miodrag Mića Popović (1923 – 1996), jedan od najznačajnijih srpskih slikara ikada; akademik, kritičar, esejist i gostujući profesor na Njujorškom državnom univerzitetu.