Košarkaški spektakl u Nišu - Finalni turnir Kupa Radivoja Koraća čuva uspomenu na legendu košarke

Košarka je već decenijama velika strast srpske nacije, koja je iznedrila mnogo košarkaških legendi i osvojila brojne trofeje. Zemlja iz koje dolaze Jokić, Boganović, Teodosić, Divac, Bodiroga, Danilović, Đorđević i mnogi drugi, ima svoj nacionalni kup - Kup Radivoja Koraća. Kup nosi naziv jugoslovenskog reprezentativca koji je poginuo krajem šezdesetih u saobraćajnoj nesreći kod Sarajeva.

Finalni turnir košarkaškog kupa tradicionalno se održava u niškoj hali “Čair” sredinom februara, kada se mnogi ljubitelji košarke sjate u ovaj grad. Pobednik nacionalnog Kupa Radivoja Koraća dobija repliku originalnog Kupa koji se do 2002. dodeljivao pobedniku međunarodnog takmičenja.

Takmičenje u nacionalnom kupu se igra od 1959. godine. Od sezone 2002/2003. takmičenje nosi ime Radivoja Koraća i najuspešniji tim je Crvena zvezda, zatim slede Partizan, FMP i Mega.

Kratka istorija nacionalnog kupa

Kup Radivoja Koraća je najpre bilo godišnje evropsko ekipno takmičenje u košarci pod pokroviteljstvom FIBA-e, koje se održavalo svake godine od 1972. do 2002. Bilo je to treće takmičenje po važnosti u Evropi, posle Evrolige i Kupa pobednika kupova.

Ovo masovno evropsko takmičenje je ugašeno pre više od dve decenije, a Košarkaški savez tadašnje državne zajednice Srbije i Crne Gore je promenio ime svog nacionalnog kupa upravo u Kup Radivoja Koraća. Na taj način je ostvarena ideja KSS-a koju su podržali čelnici FIBA Evrope da “Žućkova levica” nastavi da živi kroz srpski kup.

Četvorodnevni praznik srpske košarke

Prvog i drugog dana Kupa Koraća igraju se četiri četvrtfinalne utakmice. Trećeg dana su dve polufinalne utakmice i četvrtog dana je finale. Ekipe na turniru nastupaju sa 14 igrača koje prijave, dok igra najmanje 10, a najviše 12 njih po meču.

Posebno pravilo je da ekipe mogu prijaviti najviše četiri strana igrača seniora registrovana za klub. Ovo je predviđeno sa ciljem zaštite domaćih igrača i po pravilu svaki turnir ispromoviše neke nove mlade domaće nade.

Na finalnom turniru takmičenja učestvuje osam klubova - finalisti drugog dela Drugog stepena kup takmičenja KSS (2 ekipe), klubovi međunarodne regionalne ABA lige (5 ekipa), klubovi prve Muške lige Srbije (1 ekipa).

“Gore” tribine na “Čairu”

Na svim utakmicama Kupa Koraća nakon obaveznog predstavljanja ekipa, intonira se himna Srbije. To je po mnogima i najlepši deo takmičenja, kada najvatrenije pristalice ekipa, svi u glas, zajedno pevaju himnu, uz pratnju vojnog orkestra.

Pune tribine ljubitelja košarke u gradu na jugu Srbije ukazuju na to da su ulaznice uvek rasprodate, pa ih zato treba kupiti na vreme.

Karte se puštaju u prodaju početkom februara, a informacije su na sajtu Košarkaškog saveza Srbije. Obično ranije počne prodaja kompleta karata (distributer tickets.rs), a pojedinačne karte se puštaju nešto kasnije. Dnevne karte za tribine i parter za četvrtfinalne dane mogu se nabaviti na biletarnici hale, a ulaz je za decu do 14 godina besplatan (za četvrtfinalne mečeve). Kapacitet hale za sportski događaj je 5.000 mesta.

Košarkaški genije za koga je Tito rekao da je veći od Jugoslavije

Radivoj Korać, popularni Žućko, bio je jedan od najboljih jugoslovenskih košarkaša, ako ne i najbolji. Rođen je u Somboru, u porodici Bogdana i Zagorke Korać. Počeo je da igra za OKK Beograd sa 16 godina, i to na poziciji krilnog centra sa visinom od 193 cm. Trener mu je bio čuveni Bora Stanković.

Sa ovim klubom osvojio je četiri prvenstva Jugoslavije (1958, 1960, 1963. i 1964. godine). Bio je najbolji strelac prvenstva Jugoslavije sedam godina uzastopno, sa prosekom od čak 32,7 koša po meču, i to u vreme kada nije postojala “trica”.

Za jugoslovensku reprezentaciju debitovao je 1958. Igrao je na četiri evropska prvenstva i na tri je bio prvi strelac. Sa reprezentacijom je osvojio dve srebrne medalje na evropskim prvenstvima (1961. i 1965. godine) dve srebrne medalje na svetskim prvenstvima (1963. i 1967. godine) i jednu srebrnu medalju na Olimpijskim igrama (1968. godine). Osvojio je i jednu bronzanu medalju sa reprezentacijom na Evropskom prvenstvu 1963. godine.

Odigrao je ukupno 157 međunarodnih utakmica i postigao 3.153 koševa, što je za tadašnje uslove bio izuzetno visoki prosek od 20,8 koševa po utakmici. Na utakmici Kupa evropskih šampiona protiv Alvika iz Štokholma, Korać je postigao čak 99 poena. Utakmica se završila rezultatom 155:57.

Tri puta je proglašavan članom idealne evropske petorke. Bio je prepoznatljiv po načinu na koji je izvodio slobodna bacanja - sa dve ruke odozdo, bio je to tzv. “bapski stil”.

Sportista sa dobrim ukusom

Oni koji su ga poznavali, govorili su da je od Radivoja Koraća košarkaša jedino veći Radivoj Korać - čovek. Korać se razlikovao od tadašnjih uspešnih sportista po obrazovanju, interesovanjima, pogledima na društvena dešavanja, kulturnom ukusu. Izvan košarkaškog terena, uživao je u pozorištu, muzici i čitanju knjiga.

Kao stariji diplomac Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta u Beogradu imao je razvijenu umetničku crtu. Obožavao je Andrića, Crnjanskog, Konjovića i druge književnike. Posebno je bio blizak sa nobelovcem Ivom Andrićem. Korać je njemu poklanjao karte za utakmice, a književnik je uzvraćao književnim večerima.

Ostaće upamćen i po tome što je prvi u Beograd doneo ploču Bitlsa i odneo je na Radio Beograd, pa su u Jugoslaviji tako prvi put čuli za čuveni sastav.

Radivoj Korać je 1969. godine poginuo kod sela Kamenice, 12 km od Sarajeva, nakon utakmice reprezentacije Jugoslavije i Bosne i Hercegovine. Imao je samo 30 godina. Na poslednji ispraćaj mu je došlo više od 10.000 ljudi. Josip Broz Tito tada je rekao da je Korać bio veći od Jugoslavije i da je pripadao celom svetu. Prvi je sportista koji je sahranjen u Aleji velikana u Beogradu. Tito je odlučio da kovčeg umesto jugoslovenskom trobojkom, bude prekriven olimpijskom zastavom.

Niš kao sinonim za košarku, ali samo po Kupu Koraća

Uprkos održavanju finalnog turnira nacionalnog košarkaškog Kupa Radivoja Koraća, klupska košarka u Nišu nije na zavidnom nivou. Decenijama ovaj grad nema “košarkaški brend” koji se bori za najviše rezultate.

Košarka se prvi put pojavila u Nišu sada već davne 1947. godine. Međutim, u ovom gradu od samog početka nešto nije bilo kako treba. Od svih velikih gradova, najkasnije je košarka došla u Niš. Čak su i mnogo manji gradovi iz regiona imali organizovane ekipe, dok su se u Nišu činili tek poneki pionirski koraci.

Niš kaska za ostatkom Srbije i samo na kratko je imao košarkašku ekipu u najvišem rangu takmičenja. 1993. je Niš dobio prvoligaša, ali se to desilo administrativnom odlukom tadašnjeg Košarkaškog saveza koji je napravio ligu od 32 kluba. Viner Broker je tada ušao u istoriju kao prvi niški prvoligaš. Ali na žalost Nišlija, ni tada nisu mogli da gledaju prvoligaše u “Čairu”, jer je zbog renoviranja hale, Viner Broker svoje utakmice kao domaćin igrao u Aleksincu.

Ko su mlade košarkaške nade Niša danas?

Čast niške košarke danas brani Omladinski košarkaški klub Konstantin. Klub je 2012. godine postao prvoligaš, najviše zahvaljujući tadašnjem treneru Jovici Antoniću koji je klub uveo u Prvu ligu. Narednih 5 sezona klub je igrao Prvu ligu i beležio sjajne rezultate. Međutim, nagomilani novčani problemi, neslaganja stručnog dela ekipe sa upravom, doveli su do toga da Konstantin ispadne iz Prve lige i od tada Niš nema prvoligaša.

U ovom periodu OKK Konstantin je tri puta igrao Superligu Srbije i dva puta učestvovao na Kupu Radivoja Koraća. Danas ovaj klub igra Drugu ligu Srbije, u kojoj je prethodnih godina pružao loše partije. Jednom je u ligi opstao za “zelenim stolom”, dok ga je drugi put “spasila korona”.

Dok se stvari ne promene Niš ostaje grad fubala, rukometa i boksa. Ipak, vredi ga posetiti i tokom Kupa Radivoja Koraća, jer se svakako tada događaju slavni sportski momenti u ovom gradu.