Knez Miloš Obrenović | Poreklo naziva ulica

Miloš Obrenović (1780 – 1860) bio je jedan od najznačajnijih srpskih vladara, ali i jedna od najkontroverznijih ličnosti u političkoj istoriji Srbije.

Veliki vožd, vođa Drugog srpskog ustanka i naposletku prvi srpski knez, knjaz Miloš bio je ličnost za čije je vladavine Srbija konačno povratila elemente državnosti nakon viševekovnog otomanskog ropstva.

Iako se ni danas pouzdano ne zna tačna godina njegovog rođenja (neki izvori navode i 1783. godinu), knez Miloš rođen je u selu Gornja Dobrinja, kod Požege, kao Miloš Tedorović. Ipak, njegov otac Teodor Mihailović umro je veoma rano, ostavljajući veoma bledu sliku u sećanju svog sina. Imajući polubraću iz prethodnih brakova svojih roditelja, Miloš je 1810. godine iz pijeteta prema voljenom polubratu Milanu (nakon njegove smrti) odlučio da promeni prezime. Postavši Obrenović, odredio je tako i istorijsko ime čitave buduće vladarske dinastije.

Izražena veština u pregovaranju i vladanju, koja je kneza Miloša krasila kroz veći deo vladavine, veruje se da vuče korene iz rane mladosti kada je, kao gonič stoke u službi bogatog trgovca, proputovao Šumadiju, Bosnu, Dalmaciju, pa stigao čak i do Venecije, prisustvujući mnogobrojnim poslovnim dogovorima, upoznajući ljude, običaje i mentalitet naroda.

U Prvom srpskom ustanku zaradio je čin vojvode, koji mu je dodelio Karađorđe lično, budući kum na venčanju koje će ubrzo uslediti.

Ipak, nakon sloma ustanka Miloš je bio jedini vojvoda koji je ostao u Srbiji i nije prebegao u Ugarsku sa Karađorđem i drugim viđenim vojvodama. Time je ne samo amnestiran od vrhovne turske vlasti, već je dobio i tri velike nahije na upravu, što je udarilo temelje njegovoj budućoj vladavini .

Kako se položaj srpskog naroda posle propasti Prvog ustanka očekivano pogoršao, ideja o pokretanju novog nije zamirala. Na njegovom čelu 1813. godine našao se upravo Miloš Obrenović. I pored nekoliko dobijenih bitaka, shvativši da vojnom silom ne može trajno poraziti Turke, pribegao je taktičnim metodama pregovaranja (i kompromisima) sa turskim pašama i sistematskom osvajanju slobode.

Sposobnost da radi za srpsku stvar, a ujedno i beskompromisno pozicionira sebe kao prvog čoveka u narodu (između ostalog i ubistvom Karađorđa), učinila je Miloša najmoćnijim čovekom Srbije u prvim decenijama 19. veka.

Hatišerifom iz 1830. godine Srbija je dobila autonomiju, najviši stepen državnosti i slobode još od pada srpske despotovine u 15. veku, a Miloš Obrenović je postao njen prvi knez i rodonačelnik dinastije koja će, istina sa prekidima, vladati Srbijom narednih 75 godina .

Imao je čak 16 (šesnaestoro) dece, sa različitim ženama. Njegov najslavniji potomak iz braka sa kneginjom Ljubicom svakako je knez Mihailo Obrenović, dok se za vanbračnog sina (istina nikada dokazano), navodi Milivoje Petrović Blaznavac, čuveni srpski general i kasnije predsednik Vlade.

Kontroverzna ličnost sklona kompromisu (čak i kada je moral u pitanju), velike prirodne mudrosti i visokog ličnog autoriteta, knez Miloš bio je neškolovan, čak i nepismen celog svog života. Možda paradoks, ali i nepobitna činjenica, da i pored toga Miloš Obrenović spada u red najznačajnijih likova u srpskoj istoriji.

Danas, u Srbiji, ime velikog kneza Miloša Obrenovića nose brojne škole i ulice u čak 127 naselja, nedavno je otvoren i autoput sa njegovim imenom, a kulturno-istorijski spomenici koji sećaju na slavnog knjaza nalaze se u Topčiderskom parku, rodnom selu i Brestovačkoj banji.