Urbanistički plan Emilijana Josimovića | Staro(beo)gradske priče

Emilijan Josimović bio je prvi srpski urbanista i profesor arhitekture u Srbiji, najpoznatiji po izradi prvog urbanističkog plana Beograda.

Prve ideje o numerisanju kuća u Beogradu javile su se 1847. godine. Dvadeset godina kasnije, 1864. knez Milan Obrenović donosi odluku da, odlaskom Turaka, ulice u gradu moraju da dobiju imena. Knez se obraća profesoru Emilijanu Josimoviću, tadašnjem ministru građevine i direktoru Direkcije železnica i potražuje da izvrši geodetska snimanja varoši i uradi regulacioni plan grada.

Plan ortogonalne ulične mreže, koji je Josimović spremio za kneza, sadržao je proširivanje postojećih ulica, numerisanje objekata, parkove, pijace i trgove. U osnovi plana je bilo stvaranje jedne celine, koja bi bila po tadašnjim evropskim standardima, te uspostavljanje veze između Trga i Kalemegdana ulicom Kneza Mihaila.

Profesor Josimović je tokom tri godine izvršio geodetska snimanja i sačinio regulacioni plan grada (1867. godine). Uz plan je dao i detaljno obrazloženje svojih zamisli, u knjizi „Objašnjenje predloga za regulisanje onoga dela varoši Beograda što leži u šancu”. Ona predstavlja prvu stručnu knjigu u oblasti urbanizma u Srbiji. Tada je trasirao Knez Mihailovu ulicu kao najkraću vezu između Kalemegdanske trđave i Varoši. Prvi nazivi ulica dodeljeni su 1872. godine a pojedine ulice koje se nalaze u ovom delu do danas nisu promenile ime.

U Beogradu, od 1967. godine, jedna ulica nosi naziv po Emilijanu Josimoviću, a dvadeset godina kasnije ispred restorana „Ruski car”, postavljen je spomenik sa imenom profesora Josimovića.

Josimović je među prvima istakao problem stvaranja novih parkova u sklopu stare varoši. Takođe se bavio problemom oskudica javnog zelenila u gradu.

Emilijan Josimović

Emilijan Josimović rođen je 1823. godine u Rumuniji u srpskoj porodici. Bio je ministar građevine, direktor Direkcije železnica i Srpskog brodarskog društva, jedan od osnivača Udruženja srpskih inženjera i arhitekata i prvi urednik časopisa „Srpski tehnički list”. Njegovo najznačajnije delo je „Objašnjenje predloga za regulisanje onog dela varoši Beograda što leži u Šancu” na kom je radio od 1864. do 1867. godine. Umro je 1897. godine u Sokobanji.

Spisak ulica koje od 1872. godine nikad nisu promenile nazive: Knez Mihailova, Balkanska, Vase Čarapića, Dositejeva, Dobračina, Kneza Miloša, Kraljevića Marka, Cara Dušana, Pop Lukina, Delijska, Kralja Milutina, Kosovska, Kondina, Citinjska, Zetska, Uzun Mirkova, Srebrenička, Rajićeva, Vladetina, Lomina, Solunska, Višegradska, Skadarska, Simina, Prizrenska, Hilandarska, Velike Stepenice i Visoka u Zemunu.