Prirodnjački muzej u Beogradu | Muzeji Srbije

Prirodnjački muzej u Beogradu predstavlja jedini srpski muzej posvećen očuvanju retkih i dragocenih primeraka nacionalne prirodne baštine. Njegovo formalno sedište se nalazi u reprezentativnom zdanju u Njegoševoj ulici, ali se izložbeni prostor nalazi na Kalemegdanu, u prepoznatljivoj zgradi koja datira još iz turskog perioda.

Ova ustanova kulture spada u najstarije muzeje u Srbiji, jer je otvoren pre više od jednog veka, tačnije 1895. godine. U početku Jestastvenički muzej, današnji Prirodnjački muzej sadrži jednu od najznačajnijih kolekcija ne samo na ovim prostorima, već i u celoj jugoistočnoj Evropi.

Preko 1,6 miliona primeraka minerala, fosila, živtinja, biljaka, stena, gljiva, lovačkog oružja i trofeja čuva se u 125 muzejskih zbirki. U njima se baštini i oko 22 000 naslova rukopisa, knjiga, naučnih časopisa, kao i geoloških i geografskih karata.

U muzejskim zbirkama čuvaju se prirodne dragocenosti iz naše zemlje, sa Balkana i iz celog sveta. Među najznačajnijim izdvajaju se:

• petrološka;
• minerološka;
• zbirka insekata;
• zbirka ptica i sisara
• herbarijum Balkana

Stručna muzejska biblioteka osnovana je pre više od jednog veka i izdvaja se kao najznačajnija, a takođe spada i u jednu od najstarijih biblioteka na Balkanu. Zbog nedostatka adekvatnog prostora, muzej nema Stalnu postavku, već se organizuju privremene tematske izložbe, pa se tako posetiocima predstavljaju različite tematske celine.

Unikatni primerci zooloških i botaničkih predmeta, minerala i stena sačuvani su u geološkim i biološkim zbirkama, a brojni su jedinstveni holotipovi. Nekolko stotina holotipova izdvaja Prirodnjački muzej, a u zbirkama ima i vrsta biljaka i životinja kojih, ne samo da nema na terenima Srbije, nego ni u čitavom svetu. Najpre se ističu retki minerali i stene, kao i istorijska zbirka, odnosno zbirka neogenih beskičmenjaka.

U zbirkama se nalaze i predmeti koji datiraju od pre 4,5 milijarde godina, a Muzej čuva i fosile stare stotinama miliona godina. Posebno se izdvajaju Pančićeva omorika i srpska ramonda. Najveća i najznačajnija prirodnjačka kolekcija nalazi se upravo u ovoj ustanovi kulture.

U Jeloviku kod Aranđelovca pronađen je holotip fosilne školjke, a procenjuje se da je školjka stara oko 13 miliona godina.

Zgrada Prirodnjačkog muzeja prvi put se pominje u turskim spisima iz četrdesetih godina 19. veka. Prvobitno je nosila naziv Karaula, a koristili su je stražari koji su čuvali prilaz tvrđavi iz pravca Stambol kapije.

Za sve ljubitelje prirodne baštine i geonasleđa cena karte iznosi 150 dinara, dok penzioneri mogu posetiti muzej po ceni od 100 dinara. Četvrtkom je od 10h do 12h za sve posetioce besplatan ulaz, a radno vreme Prirodnjačkog muzeja je od utorka do nedelje od 10h do 18h. Muzej ponedeljkom ne radi.