“Praznične đakonije” u Vršcu, hrana za oči i stomak

Decembar je period zimske idile i slavlja, kada se u vazduhu oseća posebna praznična atmosfera. Kratki dani ispunjeni su mirisima raznih kuhinjskih specijaliteta, a Vršac posebno obeležava ovaj period godine manifestacijom “Praznične đakonije”. Tada mogu da se vide i probaju specijaliteti sa slavskih i drugih prazničnih trpeza, kojih su puni astali upravo u decembru.

“Praznične đakonije” se obično održavaju početkom ili sredinom poslednjeg meseca u godini. Tada posetioci manifestacije, pored hrane, mogu da kupe razne rukotovorine, božićne i novogodišnje ukrase od prirodnih materijala, sveće, suvenire i druge zanimljive proizvode.

Manifestaciju organizuje Turistička organizacija Vršca, a održava se u Hotelu “Srbija” u samom srcu jednog od najstarijih banatskih gradova.

Od vršačkih đakonija kreće “voda na usta”

Cela manifestacija pleni kreativnošću i maštovitošću, te uvodi goste u magični svet praznika koji nas oćekiju na prelazu iz stare u novu godinu. Upravo ovde se mogu naći i roditi nove ideje za ukrašavanje doma u ovom specijalnom periodu, kao i za novim receptima koji će usrećiti porodicu i prijatelje.

Izloženi su slavski kolači, slana predjela koja obiluju šarenim rolatima i pecivima, kanapei, kao i posna i masna glavna jela. Izložbeni prostor obiluje punjenim paprikama, sarmicama, pasuljem, pihtijama i drugim tradicionlanim jelima sa ovih prostora, koja se služe porodici i gostima kada su slave i drugi svečani datumi. Tu su i neizbežni medenjaci kao savršeni praznični ukrasi, ali i drugi kolači kao ukusan dezert posle bogatog predjela i ručka.

Tokom ovog jednodnevnog gastronomskog događaja, održava se i takmičenje u pripremi slavske pogače. Po završetku takmičenja, pogače mogu da se kupe, a prodaje su često humanitarnog karaktera.

Ovo je idealna prilika i za snabdevanjem vunenim kapicama, šalovima i čarapama, koji mogu služiti i kao savršeni zimski pokloni. Na manifestaciji svoje veštine pokažu majstori i majstorice starih zanata - vezilje, predilje, kreatorke urkasa od drveta i šišarki, stolari. Tu je i prava mala izložba najrazličitijih zimnica i proizvoda u teglama.

“Praznične đakonije” postaju tradicija Vršca

Istorija “Prazničnih đakonija” seže do 2010. godine, kada su prvi put domaćice i domaćini izložili najbolje od onoga što daju njihove bogate trpeze, ali i dekoracije kuća tokom ovog perioda.

Svake godine više desetina izlagača prikaže svoje proizvode, a među njima su udruženja, škole, firme i pojedinci iz čitave Srbije. Oni vraćaju praznični duh u hladne decembarske dane, jer u sve što naprave utkaju mnogo ljubavi i pažnje. Posetioci koji budu imali više sreće i šarma, mogu da se “ogrebu” i za poneki tajni recept za pripremu ili izradu đakonija.

Vršac je specifičan i po tome što se masovno slave dva Božića i dve Nove godine, (po oba kalendara) te magija ovde traje duže. Mnogo je drugih proslava u periodu od mesec i po dana, pa je nastanak ovakve manifestacije bio prirodan sled događaja. 

Grad vina na obroncima Vršačkih planina

Arhitektura Vršca odražava bogatu istoriju i razne uticaje, od baroknih i klasicističkih zgrada, preko modernih i socijalističkih objekata, do savremenih arhitektonskih izraza. Grad je jedinstven spoj istorije i sadašnjosti, a njegov arhitektonski pečat je bogatstvo koje treba čuvati i dalje razvijati. Mnoge fasade su dobro očuvane ili obnovljene, pa su zadržale autentičnost prošlih vremena. Zato je samo po sebi uživanje šetati vršačkim ulicama. Poznate su po lepim, očuvanim kućama u stilu secesije i baroka, ali i po novijim zgradama izgrađenim u 20. veku.

U centru Vršca izdvaja se impozantna katedrala, izgrađena u stilu neobaroka krajem 19. veka, sa bogatim enterijerom i značajnim ikonostasom. Reč je o rimokatoličkom hramu, posvećenom Svetom Gerhardu koji je jedan od najreprezentativnijih objekata u gradu.

Osim zbog raskošne i lepo očuvane arhitekture minulih epoha, grad vredi obići i zbog prelepih prirodnih pejzaža i beskajnih površina pod vinovom lozom. Vršac je nadaleko čuven po svojim vinogradima na više od 2000 hektara, a vinogorje ovog kraja je jedno od najstarijih u Evropi i datira još iz doba Rimljana. Zato su grad i čitav ovaj kraj poznati po vinima izuzetnog kvaliteta.

Vršačke planine u čijem podnožju leži grad, izdižu se iz vojvođanske ravnice sa najvišim vrhom (Gudurički vrh) od 641 metar nadmorske visine. Ovo je ujedno i najviši vrh Vojvodine. Južna strana planine nije izrazito strma, već se blago spušta, te je idelano geografsko područje za čokote najrazličitijih sorti - župljanka, šasla bela i kreaca, italijanski rizling, smederevka, muskat otonel, beli burgundac, rkaciteli, šardone.

Istorijske i prirodne znamenitosti Vršca i okoline

Osim vinograda i samih Vršačkih planina koje su predeo izuzetnih odlika, vredi posetiti i Vršački zamak i uživati u pogledu na grad i ravnicu. Jedan od najvažnijih spomenika bio je ključan za odbranu grada i još dominira horizontom. Zamak je najverovatnije izgrađen u 14. veku, ali je prošao kroz kasnije adaptacije i renoviranja.

Ljubitelji vina mogu obići vinariju “Drašković”, jednu od najvećih u okolini koja se izdvaja po broju i količini božanskog napitka u proizvodnji.

Jedna od obližnjih znamenitosti je i manastir Mesić, koji najverovatnije datira iz 15. veka i među najznačajnijima je u regionu. Tu je i park prirode Mali vršački rit, za one koji vole da provode vreme okruženi drvećem, vodom i životinjskim svetom.

Vršac se inače nalazi na osamdesetak kilometara od Beograda u smeru ka Rumuniji putem E-70, te je pogodan i za jednodnevni izlet.