Otvaranje Lazareve pećine - najduži prirodni “biser” Srbije od maja dostupan turistima

Jedan od najvećih turističkih “bisera” istočne Srbije, Lazareva pećina, poznata je po svom čudesnom podzemnom svetu i krije dugu istoriju koju je istraživao i čuveni Jovan Cvijić. Za posetioce je otvorena još od sredine 20. veka.

Svake godine Turistička organizacija Bora priređuje svečano otvaranje Lazareve pećine, koje okuplja goste iz zemlje i regiona. Ova manifestacija se obično održava oko 1. maja, pa oni koji bi da obiđu pećinu, mogu da tempiraju ovaj datum. Tada ih na ulazu u pećinu očekuje bazar domaćih proizvoda i radinosti, pa sa sobom mogu da ponesu neki od jedinstvenih suvenira.

Smeštena u podnožju Kučaj planine, na levoj strani Lazareve reke, zvanično je najduže istražena pećina u Srbiji. U zavisnosti od vremenskih uslova, TOB pećinu otkriva turistima u sezoni koja traje sve do kasne jeseni.

Veliku pažnju turista u Lazarevoj pećini privlače impozantne dvorane, kao i pećinski ukrasi i istorija koja odiše bogatom arheološkom i speleološkom vrednošću. Osim uređenih staza za obilazak u kome mogu uživati i najmlađi, uz stručno vođenje i osvetljenje koje ističe svu lepotu pećinskih ukrasa, dostupni su i “neistraženi” delovi za avanturiste, uz pratnju stručnjaka i prethodnu najavu. Zato mnogo turista željno očekuje otvaranje Lazareve pećine, kao početak njene turističke sezone.

Izvorska pećina i dom mnogih vrsta slepih miševa

Lazareva pećina nalazi se na teritoriji grada Bora, a zbog blizine naselja Zlot koje je na samo 3 kilometra, mnogi je zovu i Zlotska pećina. Od Bora je deli oko 20 kilometara, a još joj je bliža Brestovačka Banja, svega 14 kilometara.

Reč je o izvorskoj pećini, jer je u blizini jakog kraškog vrela, a sam ulaz se nalazi na nadmorskoj visini od 291 metar. Opasana je stenovitim liticama, u mističnom kanjonu, nadjužem i najdubljem u ovom delu Srbije. Posetiocima je atrakcija i viseći most iznad same reke.

Zvanično je najduža pećina u Srbiji, jer je istraženo i dostupno više od 9 kilometara kanala. Dvorane “Kristalnu” i “Galeriju skeleta” posetioci opisuju “impresivnim”, a uređeni su i osvetljeni  i podzemni hodnici za bezbedno kretanje dece starije od 4 godine. Atraktivan je za videti i bogat pećinski nakit, stalaktiti, stalagmiti i draperije zanimljivih oblika i boja.

Ovaj prirodni dragulj je osim turistima tokom sezone, omiljeno mesto za boravak, ali i staniše za čak 24 vrste slepih miševa, od ukupno 27 koliko ih je registrovano na Balkanu.

Lazarev kanjon za potpuni doživljaj ovog kraja

Uređen parking je početna tačka za obilazak Lazareve pećine, ali je preporuka da se uz to ne propusti i kanjon koji je uz nju. Ipak, za to je potrebna određena fizička spremnost, jer je prvih nekoliko kilometara nešto lakše za hodanje, dok je staza kasnije zahtevnija, uz penjanje, prelazak preko reke, kroz šumu i preko stena.

Lazarev kanjon je jedan od najdubljih u Srbiji, u ovom delu i najduži. Mnogima je zanimljiv zbog svoje divlje i netaknute prirode, a planinarima posebno, jer je moguće obići ga samo pešice i penjanjem. Tu se nalaze neki od simbola očuvane prirode ovog kraja, retke i zaštićene vrste biljaka i životinja, te zato i ponosno nosi titulu “spomenika prirode”.

Prirodna retkost dostupna turistima od 1949.

Lazarevu pećinu je prvi istraživao Feliks Hofman još 1882. godine, a 7 godina kasnije je i naš Jovan Cvijić objavio svoja speleološka istraživanja ovog dragulja.

Od 1949. godine nosi titulu spomenika prirode i proglašena je “prirodnom retkošću”. Zavod za zaštitu prirode je 2005. proglasio i geonasleđem Srbije. Turistički je uređena 1882, u godini kada je proglašena Kraljevina Srbija. Prema nekim podacima ova prirodna lepotica našeg istoka stara je više od 200 miliona godina.

Legende Lazareve pećine

Najpoznatija legenda o Lazarevoj pećini odnosi se na njeno ime. Tako jedno narodno predanje govori da je dobila ime po srpskom knezu Lazaru Hrebeljanoviću. Verovanje je da se nakon poraza u Kosovskom boju 1389. godine, njegova vojska sakrila u ovoj pećini bežeći od Turaka, pa da se čak i on krio tuda.

Takođe, postoji legenda da su vojnici koristili pećinu kao sklonište i tajni prolaz kroz planine, te da su tada zakopali blago koje do danas nije pronađeno, ali su navodno mnogi istraživali ovaj dragulj baš u potrazi za “Lazarevim blagom”.

Jedna od legendi je da su pećinu čuvali zmajevi, kao i da se noću u njoj čuju koraci, šapat i uzdasi poginulih vojnika koji je čuvaju.

Tragovi praistorijskog čoveka iz doba neolita

Istorijski podaci pokazuju da je pre oko 4.500 godina, u bronzanom dobu, pećina služila kao “lovačka stanica”. Pronađeni su i tragovi praistorijskog čoveka, te se za nju zato govori da je vredno arheološko nalazište.

Da je bila naseljena u doba neolita pokazuju i pronađene keramičke posude, oruđe i drugi vredni komadi. Takođe su pronađeni vredni ostaci pećinskog lava, medveda i hijene.

Najbolje vreme za obilazak u proleće i na jesen

Najbolji period za posetu Lazareve pećine je u proleće i na jesen, a vođene ture traju oko 45 minuta. Osim pećine tu su i druge prirodne lepote koje je okružuju, poput kanjona Lazareve reke, ostale “zlotske pećine”, kao i Borsko jezero i Brestovačka Banja.

Turistička organizacija Bor preporučuje da se iz Beograda do pećine dođe ili preko Paraćina i Zlota (235 km) ili preko Žagubice, Borskog jezera i Zlota (215 km). Oni koji dolaze iz Niša mogu dužim putem preko Paraćina (186 km) ili preko Knjaževca i Zaječara (130 km).

Tokom obilaska zabranjeno je kretati se van turističkih staza, pa se treba držati grupe i turističkog vodiča. Takođe je zabranjeno bacanje smeća i pravljenje buke, kao i sve što može da ugrozi prirodi i živi svet, tlo i vodu. Kućni ljubimci takođe nisu dozvoljeni, kao ni komercijalno snimanje i fotografisanje bez odobrenja, a pećinski nakit se ne sme dodirivati, oštetiti i lomiti.

Oni koji imaju zdravstvene tegobe, poput respiratornih, srčanih, psihosomatskih i drugih oboljenja, pećinu mogu da posete na sopstvenu odgovornost, a svima je neophodna adekvatna garderoba i obuća koja ne kliza. Deci do 4 godine je ulaz zabranjen, a ona do 6 godina mogu besplatno da je obilaze uz prisustvo roditelja ili staratelja.

Sve informacije o dolasku i obilascima, kao i o otvaranju Lazareve pećine, dostupne su u Turističkoj organizaciji Bor, na telefon +381 (0)30 123 456 ili email: info@tobor.rs.