Nadežda Petrović | Poreklo naziva ulica

Nadežda Petrović (1873 - 1915) bila je jedna od najznačajnijih srpskih slikarki u istoriji, jedna od prvih žena fotografa u Srbiji, a služeći dobrovoljno kao bolničarka, i svojevrsna heroina balkanskih i Prvog svetskog rata.

Rođena je u Čačku, kao prvo od čak trinaestoro (!) dece svojih roditelja. I sami obrazovani, roditelji su još u detinjstvu kod Nadežde prepoznali dar za crtanje i slikanje i podržali njen razvoj u umetničkom pravcu. Isti slučaj bio je i sa njenim najmlađim bratom, budućim književnikom Rastkom Petrovićem.

Razvojni put jedne od najvećih srpskih likovnih umetnica vodio je od Čačka, preko Beograda, do Minhena, gde je Nadežda provela nekoliko godina, učeći kod poznatih nemačkih slikara tog doba.

„Plodovi“ minhenske faze u slikarstvu Nadežde Petrović prikazani su na samostalnoj izložbi u galeriji Velike škole u Beogradu 1900. godine, ali je kritika prema mladoj umetnici bila izuzetno oštra, ocenivši njene radove kao suviše apstraktne i kao produkt „loših“ uticaja sa zapada. Neke od najpoznatijih slika iz tog perioda su Zeleni predeo, Bavarac sa šeširom, Borova šuma, Breze i druge.

Ništa bolje komentare nisu izazvali ni kasniji radovi, inspirisani motivima iz Srbije (Žetva, Devojče iz Sićeva, Dereglije na Savi, Seljanke i druge). Jedinstveni stil Nadežde Petrović i mešavina različitih slikarskih pravaca (pre svega upliv impresionizma) nisu prepoznati kod srpskih kritičara pa je tokom većeg dela svoje slikarske karijere ova umetnica osporavana i smatrana neshvaćenom.

Ipak, Nadežda Petrović je nastavila da neguje svoj umetnički stil i sledi sopstvene ideale, i to ne samo u slikarstvu. U javnom životu beogradske čaršije bila je izuzetno aktivna i jedan je od osnivača humanitarno-patriotskog udruženja Kolo srpskih sestara. Takođe, zalagala se za ideju ujedinjenja južnoslovenskih naroda, zbog čega je često povezivana sa Apisom i organizacijom Ujedinjenje ili smrt.

Osećaj patriotizma kod slikarke možda i najbolje dokazuje njeno aktivno učešće u oba balkanska i Prvom svetskom ratu. Imajući mogućnost da ratne godine provede na bezbednom, Nadežda Petrović je pak birala da bude na prvoj liniji fronta, ma gde god se on nalazio tih godina, i kao bolničarka pomaže srpskim ranjenicima.

Lečeći ranjene i obolele i sama je podlegla smrtonosnom virusu pegavog tifusa i umrla u svojoj 41. godini. Dobitnik je Ordena Svetog Save i niza drugih medalja za humanost i hrabrost.

Kako to neretko biva na našem podneblju, ali i u svetu slikarstva uopšte, umetnička vrednost zaostavštine Nadežde Petrović dobila je na značaju je tek mnogo godina posle njene smrti. Za života neshvaćena i osporavana, u drugoj polovini 20. veka Nadežda Petrović prepoznata je kao jedna od najvažnijih srpskih slikarki.

Više od stotinu njenih radova izloženo je danas u okviru stalne postavke Narodnog muzeja u Beogradu, u rodnom gradu Čačku se više od pola veka održava bijenale sa njenim imenom, a ime Nadežde Petrović nosi i veliki broj ulica i škola u Srbiji.