Milica Jakovljević | Poreklo naziva ulica

Milica Jakovljević Mir-Jam (1887 - 1952) bila je srpska književnica i novinarka, najpoznatija po sentimentalnim ljubavnim pričama i romanima, koji su joj 30-ih godina prošlog veka doneli veliku popularnost u Kraljevini Jugoslaviji i obezbedili mesto u antologiji srpske književnosti.

Rođena je u Jagodini, kao deveto dete svog oca Jakova Jakovljevića i ispostaviće se starija sestra Stevana Jakovljevića, kasnije takođe uspešnog pisca i akademika. Zbog očeve činovničke službe, detinjstvo je provela seleći se od Jagodine, preko Knjaževca i Kragujevca, do Beograda gde je završila Višu žensku gimnaziju.

Jedna od obrazovanijih žena svog vremena, po svedočenju savremenika bila je i prava lepotica, iz dobre kuće, odmerenog ponašanja i lepih manira. Tečno je govorila francuski i ruski jezik, volela pozorište i zanimala se za novinarstvo. Istim je počela da se bavi po završetku Velikog rata, pišući za „Novosti“, „Glas“ i „Nedeljne ilustracije“, pod pseudonimom Mir Jam. U svojim feljtonima i člancima često je obrađivala temu položaja žena u društvu, što je uz Magu Magazinović čini jednom od prvih feministkinja na našim prostorima.

U periodu između dva svetska rata njeni „pitki“ i lako čitljivi romani postali su popularni širom Kraljevine. Obrađujući mahom sentimentalne teme vezane za život građanske klase u Jugoslaviji, ljubavni, bračni i porodični odnosi postali su osnovni lajtmotiv književnog stvaralaštva Mir Jam. Uprkos kritici koja ih je često označavala kao „sladunjave“ i bez naročite književne vrednosti, romani Milice Jakovljević postali su pravi hit među čitateljkama sve do današnjih dana. Otuda i laskava titula jugoslovenske Džejn Ostin.

Među onim najpopularnijim izdvajaju se „Ranjeni orao“, „Greh njene majke“, „Samac u braku“, „Nepobedivo srce“, „Jedne noći na Jadranu“ i drugi, od kojih su do danas neki i ekranizovani u popularne TV serije. U njenom opusu našla se i pozorišna drama „Tamo daleko“, u kojoj je glavnu ulogu igrala legendarna Žanka Stokić.

Okupaciju i Drugi svetski rat, Milica Jakovljević provela je u Beogradu, živeći sasvim povučeno. Ne želeći da kompromituje porodično ime i brata Stevana koji je stekao zvanje „solunca“ u Velikom ratu i bio major u vojsci Kraljevine Jugoslavije, Mir Jam je odbila nekoliko ponuda da piše za beogradske kolaboracionističke listove.

Ovakav stav joj, međutim, ni nakon rata nije doneo ništa dobro. Od novih vlasti označena kao buržujski pisac i uprkos velikoj predratnoj popularnosti i uslovno rečeno bezazlenoj tematici, u novoj Jugoslaviji je odbačena bez zvaničnog obrazloženja. Izgubila je status novinara i mogućnost da se kao takva zaposli u nekom od brojnih pokrenutih listova. Ni brat Stevan, koji je nakon rata pokazivao naklonost novom poretku, nije bio u mogućnosti da joj značajnije pomogne.

Iako je najveći deo svog života pisala o ljubavi i braku, Milica Jakovljević se nikada nije udavala, niti je zasnovala porodicu. Živela je teško i povučeno, a preminula je od bolesti pluća u 65. godini. Njenu smrt nisu objavile niti jedne novine.

U književnom smislu i u javnosti uopšte rehabilitovana je tek 70-ih godina, kada su počela da se štampaju reizdanja njenih romana. Do današnjih dana po njenim delima snimljene su brojne televizijske serije, a od prepar godina i jedna ulica u Ripnju simbolično nosi naziv Milice Jakovljević.