“Kurzovina fest”: Festival kukuruza u Pećincima spaja tradiciju i moderno doba

Jedna od najvećih manifestacija “Kurzovina fest” po sadržaju i karakteru zauzima značajno mesto u društvenom životu ljudi u Pećincima. Cilj joj je očuvanje tradicije i nekadašnjeg načina života stanovnika ovog područja. Kao spona između savremenog načina života i prošlosti, poslužila je jedna od najzastupljenijih poljoprivrednih kultura u ovom delu Srema - kukuruz.

Festival kukuruza održava se svake godine od 2017. u oktobru u selu Ogar, u okviru kompleksa Aksentijev kućerak i ima zabavni, edukativni, takmičarski i gastro-eko-etno karakter. Manifestacija koja je počela kao lokalna inicijativa da se promoviše Kućerak, jedan od omiljenih lokaliteta na turističkoj ruti Pećinaca, prerasta u sve ozbiljniju manifestaciju regionalnog karaktera.

“Kurzovina fest” je Ministarstvo za brigu o selu uvrstilo u program “Miholjski susreti sela”. Organizator je Turistička organizacija Opštine Pećinci, a suorganizatori su Mesna zajednica Ogar, Udruženje žena “Ogarčanke”, Udruženje građana “Ogarnizacija” i Udruženje poljoprivrednih proizvođača Opštine Pećinci, uz logističku podršku pećinačkog Kulturnog centra.

Magija iz žutih rukava

Ambijent “Kurzovina festa” izgleda kao nekada seoska dvorišta u Sremu u vreme berbe jedne od najzastupljenijih poljoprivrednih kultura. Sve je u znaku kukuruza i kukurozovine. Za program su zadužena deca i mladi, udruženja građana, žena, umetnika, zanatlija – izlagača proizvoda/radova.

Postavljaju se štandovi sa rukotvorinama, hranom, slatkišima, vinima i rakijama. Biraju se najlepši štand, najukusniji slatkiš i slaniš, najuspešniji proizvođač meda i vina. Održava se i izbor najukusnijeg tradicionalnog sremačkog “kolača na kurzovini”.

Posetioci mogu da ispune dan učešćem u radioniocama starih zanata, pustovanja vune, oslikavanja predmeta od drveta, slikarskih tehnika na različitim prirodnim materijalima, šatvorisanja suvih tikava, grnčarije, tkanja i veza. Posebno zadovoljstvo za posetioce i učesnike su takmičenja  u ručnom branju kukuruza, krunjenje kukuruza, pravljenje “čardaka” od čokanja i vožnja fijakerima.

Gastro kutak je rezervisan za izradu kolača na kukurozovini i pripremu tradicionalnih jela od kukuruza. Domaćin se potrudi da se iz Srema ne ode gladan, pa za sve posetioce priprema sremački paprikaš.

Za dobru atmosferu zaslužna su i folklorna i pevačka društva iz Pećinaca, učenici osnovne škole i vrtića iz Ogara, i mnogobrojni muzički gosti koji svake godine održe bar jedan koncert u okviru manifestacije.

Njegovo veličanstvo kukuruz - blago naših predaka

Kukuruz, kurzovina, kunina, šapurina, kočanjka, kasurka - kako god da je zovu, biljka je bez koje se ne može zamisliti ni savremeni život. Omiljena još kod drevnih naroda Južne Amerike, koji su još tada imali brojne koristi od njegovog uzgoja. Osvajači su biljku doneli u Evropu i druge delove sveta, pa se i dan danas od svih delova kukuruza pravi više stotina proizvoda.

Prehrambena, farmaceutska i kozmetička industrija ne mogu bez ove biljke, a tu su i razne druge namene: priprema napitaka ili proizvodnja u tekstilnoj i hemijskoj industriji. Zrno je osnovna sirovina u pripremanju stočne hrane, a ulje je omiljeno u mnogim delovima sveta.

Branje kukuruza nekada se smatralo jednim od najtežih poslova na njivama. Danas se oni obavljaju na savremeniji i lakši način. Kombajni, traktori, mehanizacija koja se koristi, umnogome je olakšala poljoprivrednicima posao na žetvi kukuruza i smanjila broj radnika.

Život je bio jednostavniji, a posao se obavljao u društvu

Tradicija ručnog branja kukuruza se i danas čuva u mnogim delovima zemlje. Nekada se ovaj posao obavljao ručno, uz pomoć stoke i jednostavnih alata. Običaj je bio da se pre polaska na polje, dobro zagreje uz nekoliko čašica domaće rakije. Nekada je kukuruz kasnije sazrevao, pa je žetva počinjala krajem oktobra. Na polje se išlo zaprežnim kolima koja su vukli konji ili krave, a znala se i tačna podela poslova. Žene su brale kukuruz, a muškarci sekli i vezivali stabljike. Bralo se ili ručno ili uz pomoć šiljka.

Hibridnog kukuruza nije bilo, a na poljima je bilo posejano manje biljaka. Tada nije bilo prskanja zemlje, već se trava uklanjala uz pomoć motike. Neretko su poljoprivrednici između kukuruza sejali pasulj i tikve, kako bi se što bolje iskoristio slobodan prostor između redova. Ubrane klipove bi sa zemlje ručno utovarivali u kola i vozili kući. U dvorištu se obično okupljao veći broj komšija i rođaka, koji su pomagali oko istovara.

Muškarci su nosili korpe za kukuruz i džakove u ambar ili tavane. Klip se krunio ručno, korpa ili dve dnevno, i služio je za ishranu svinja i drugih životinja. A kukurozovina ili kruzovina, stabiljka sa lišćem nakon obranog klipa kukuruza, davala se kao hrana ovcama, kravama, bikovima. Ogrizina koja je ostajala nakon toga ložila se u peći, odnosno koristila se za grejanje.

Aksentijev kućerak - čuveni sremački objekat star 200 godina

Ono što “Kurzovina fest” čini izuzetnim je mesto održavanja – Aksentijev kućerak, jedan od najznačajnijih turističkih lokaliteta u opšini, spomenik kulture od izuzetnog značaja koji posećuje mnogo turista. Manifestacijom meštani pokušavaju da udahnu novi život lokalitetu, a da sačuvaju duh starine.

Izgled sela Ogar formiran je krajem 18. veka i zadržao se do danas. O tom periodu svedoči upravo najstarija seoska kuća - Aksentijev kućerak.

Građena zaboravljenim materijalima i tehnikama, sačuvala je verodostojni izgled prostorija u kojima se živelo pre više od dva veka. Kuću je sagradila porodica Stojšić, koja se doselila u jednoj od mnogobrojnih seoba Srba. Poslednji vlasnik kuće koji je živeo u njoj zvao se Aksentije Stojšić, i po njemu je ovaj lokalitet dobio ime.

Prepoznajući značaj objekta, opština Pećinci ga je otkupila 2002, a 2014. je obnovljena uz očuvanje njene autentičnosti. Ovaj lokalitet je omiljeno igralište za decu iz sela, poseduje i “letnjikovac” gde se održava nastava na otvorenom.

Selo se inače nalazi se na polovini puta od Pećinaca do Obedske bare i Kupinova. Udaljeno je od Pećinaca i auto-puta oko 20 kilometara.

Kulturna i prirodna blaga Pećinaca

Od ostalih lokaliteta u Pećincima vredi posetiti Srpski muzej hleba Jeremija, fudbalski stadion Pećinskog prvoligaša “Donji Srem”, kompleks bazena i teniskih terena. Interesantno je videti i Nacionalnu vozačku akademiju (NAVAK) jedinu u Srbiji, koja se nalazi u selu Subotište, 7 kilometara od Pećinaca.

Lovcima može biti zanimljiva replika svinjarske kolibe koja se nalazi u lovačkom domu u selu Donji Tovarnik. Ljubitelji prirode mogu obići Specijalni rezervat Obedska bara, Etno park i Etno kuću u Kupinovu, kao i najstariju pravoslavnu crkvu u Vovodini – crkvu Sv. Luke iz 15. veka.