“Đurđevdanski karneval” u Kragujevcu kao simbol grada i parada kreativnosti

Životinje, biljke, nebeska tela, religijske i mitske ličnosti, svake godine 6. maja defiluju Kragujevcom. Tokom manifestacije “Đurđevdanski karneval” mališani se oblače u najkreativnije kostime i šetaju svojim gradom, kako bi proslavili njegovu tradiciju, kulturu i slavnu istoriju.

Tu je i tradicionalni karneval “fića”, automobila koji je simbol najvećeg šumadijskog grada, a u maskembalu učestvuju i kragujevački bajkeri. Pošto je “Đurđevdanski karneval” deo obeležavanja Dana Kragujevca, lokalci i posetioci iz drugih gradova tada mogu da uživaju u kulturno-umetničkim sadržajima.

Manifestaciju organizuje Gradska turistička organizacija Kragujevca, a pored mališana u najraznovrsnijim kostimima, učestvuju i mnoge javne ustanove i pojedinci.

Defile kragujevačkim ulicama budi radost i optimizam

“Đurđevdanski karneval” je prilika za sve generacije da se okupe, pokažu kreativnost i uživaju u veselju i zajedništvu. Karneval je vesela i šarena manifestacija koja od 2014. godine okuplja decu, učenike, umetničke grupe, sportske klubove, udruženja građana, ljubitelje oldtajmera poput "fića" i "vespi".

Učesnici se maskiraju u raznovrsne likove – od junaka iz bajki i crtanih filmova, do istorijskih ličnosti i fantastičnih stvorenja. Defile obično kreće iz Velikog parka, prolazi kroz centralne gradske ulice i završava u centralnoj pešačkoj zoni, gde je postavljena bina za muzički program.

Povorku predvode članovi Moto kluba "Smak", a na začelju su tradicionalno kragujevačke “fiće”. Pored domaćih učesnika, tu su i gosti iz drugih gradova, poput mažoretkinja iz Leskovca i Bele Crkve, kao i međunarodni učesnici, kao što je folklorna grupa iz Jerihona.

Manifestacija počinje tako što najpre karnevalska povorka prolazi centralnim gradskim ulicama, a nastavlja programom na bini na gradskom trgu, uključujući izbor za najlepše maske u tri kategorije: pojedinačne, porodične i grupne. Nagrade obuhvataju televizore, nameštaj, poklon vaučere i druge vredne poklone, a žiri ocenjuje originalnost, trud i kreativnost.

Program manifestacije “Đurđevdanski karneval” počinje oko podneva i traje nekoliko sati.

Dan Kragujevca „pada“ na Đurđevdan

Kragujevac svoj dan obeležava 6. maja još od 1997. godine. Na ovaj dan, kada je i verski praznik Đurđevdan, Kragujevac je doživeo važan istorijski momenat i počeo da se razvija u moderan grad. Naime, tog dana 1818. godine, knez Miloš Obrenović proglasio je Kragujevac prestonicom obnovljene Srbije. Ovo se desilo na Skupštini u manastiru Vraćevšnica, koji se nalazi na putu za Gornji Milanovac iz Kragujevca.

Današnji Kragujevac najveći je grad i administrativni centar Šumadije i zapadne Srbije, koji broji oko 150.000 ljudi. Ovakva brojnost stanovništva čini ga četvrtim gradom u Srbiji, nakon Beograda, Novog Sada i Niša.

Na oko 140 kilometara južno od Beograda, u blizini auto-puta, u ovaj grad je veoma jednostavno stići i uživati u njegovim istorijskim i kulturnim znamenitostima, gastronomiji, ali i prirodnim lepotama regiona.

Glavne atrakcije prestonice Šumadije

Planirani obilazak Kragujevca bi svakako mogao da obuhvati i razdraganu manifestaciju koja se održava na Dan Kragujevca, jer će “Đurđevdanski karneval” ulepšati boravak u prestonici Šumadije. Svakako, valja obići i mnoga znamenita mesta u ovom gradu i njegovoj okolini.

Izdvajaju se park Šumarice gde je 21. oktobra 1941. streljano oko 3.000 Kragujevčana i stanovnika okolnih mesta. “Pucajte, ja i sada držim čas”, je rečenica urezana u kamen i u svest mnogih, kao moralna vodilja. Ove reči izgovorio je profesor Miloje Pavlović, koji je sa svojim đacima doveden pred streljački vod, ne želevši da se spasi od zle sudbine i napusti stratište i decu. U Šumaricama se nalazi Spomen-park “Kragujevački oktobar”, kao simbol stradanja i antifašističke borbe, koji obavezno treba posetiti u ovom gradu.

Ako temperature dozvole, vredi uživati i u gradskom kupalištu, odnosno u uređenom Šumaričkom jezeru, koje će doneti osveženje i rekreaciju. Muzej “21 oktobar” i Botanička bašta takođe mogu biti usputne stanice u ovom delu grada.

Veliki gradski park može biti sledeća destinacija u Kragujevcu, kao i muzeji i druge znamenitosti u centralnom delu. Izdvaja se svakako Milošev venac, kao kulturno-istorijska celina u centru Kragujevca, gde se nalaze najznačajnije građevine iz perioda kada je grad bio prva prestonica savremene srpske države od 1818. do 1841. godine.

Naravno, nezaobilazan je i Narodni muzej Šumadije koji čuva svedočanstva na bogatu i slavnu istoriju ovog kraja. U okviru Muzeja vredi videti i Amidžin konak, sačuvanu zgradu iz kompleksa dvora kneza Miloša Obrenovića. Reč je o konaku Sime Milosavljevića Paštrmca, zvanog Amidža (ujak ili stric). Zvali su ga i “momački”, jer su tu bili smešteni Miloševi gardisti. Takođe i Konak kneza Mihaila, ili Knežev konak, podignut oko 1860. godine, kao ostatak kompleksa Miloševog dvora.

Vredi obići i Muzej “Stara livnica” u zgradi nekadašnje Topolivnice iz 1882. godine, koji je u sastavu fabrike “Zastava oružje“. Reč je o najstarijem sačuvanom delu vojne fabrike, prve te vrste u Kneževini Srbiji. Tu se može videti više od 5.500 predmeta.

Šta “fića” znači Kragujevcu

“Fića” (Zastava 750) za Kragujevac ima gotovo kultno značenje. Ovo nije samo auto, već simbol jedne epohe, ponosa i identiteta grada. Bio je to mali porodični automobil koji se 30 godina proizvodio u kragujevačkoj fabrici “Zastava”, od 1955. do 1985. godine. U pitanju je licencirana verzija italijanskog “fiata 600”, prilagođena jugoslovenskom tržištu.

Kragujevac je bio srce auto-industrije Jugoslavije, gde je na hiljade ljudi radilo u “Zastavi”, a “fića” bio prvi auto mnogih porodica. Bio je to “narodni auto“, pristupačan i jednostavan. Mnogi su ga vozili na letovanja, pa i van granica Jugoslavije, te je ovaj mali četvorotočkaš prelazio na stotine, pa i hiljade kilometara.

Danas “fiću” mnogi restauriraju i voze iz ljubavi, radi podsećanja na prošla vremena. Ovaj auto je postao deo retro-kulture, pa je često viđen na defileima, izložbama, ali i kao maskota događaja, kao na manifestaciji “Đurđevdanski karneval”.

“Mali heroj velikih priča” kako mnogi zovu “fiću” danas se ne viđa često na ulicama. Ipak, Klub ljubitelja “fića” u Kragujevcu okuplja entuzijaste koji ih čuvaju, voze i izlažu. Ovaj auto od 2004. godine ima i svoj festival u Kragujevcu.