Čačak | Top 10 u gradovima Srbije

Ovčarsko-kablarska klisura

Usečena između planina Ovčar i Kablar reka Zapadna Morava na ovoj deonici stvaru jednu od najživopisnijih klisura u Srbiji, pravi prirodni dragulj opštine Čačak. Ova klisura nije ni najveća, ni najduža, ali svojim geomorfološkim i biološkim odlikama spada u red najlepših klisura u Srbiji. Dužina klisure je oko 20 kilometara, a njen najveća dubina 710 metara. U strmim stranama planina, na mestu gde je reka usporila svoj tok usečena su tri jedinstvena meandra. Dva meandra prema svojim odlikama predstavljaju pravi geomorfološki fenomen. Na padinama Kablara javljaju se i brojni ostenjaci i kratke pećine. Flora klisure je očuvana i reliktnog je karaktera. U klisuri se nalazi i Ovčar banja sa lekovitim i termalnim izvorima kojih na području klisure ima čak 38.

Pogled sa vrha Kablara na Ovčarsko-kablarsku klisuru (FOTO: Ivan Savčić)

Srednjovekovni manastiri

U Ovčarsko–Kablarskoj klisuri smešteno je čak deset srednjevekovnih manastira. Smatra se da ih je u prošlosti bilo trideset. Zbog velikog broja pravoslavnih svetinja ovaj prostor se često naziva Srpska Sveta gora. Najstariji manastiri podignuti su početkom 14. veka da bi tokom Osmanlijskog carstva većina njih bila uništena. Tek početkom 20. veka započinje obnavljanje i do sada ih je obnovljeno deset – Jovanje, Ilinje, Blagoveštenje, Vavedenje, Vaznesenje, Preobraženje, Sretenje, Sveta Trojica, Nikolje i Uspenje presvete Bogorodice. Najstariji je Nikolje koji se prvi put pominje još daleke 1476. godine.

Manastir Ppreobraženje (FOTO: Igor Lazarević)

Gradska plaža i šetalište

Uređena gradska plaža na Zapadnoj Moravi i šetalište duže nje predstavljaju pravo mesto za odmor i rekreaciju Čačana tokom toplih letnjih dana. Nalaze se nedaleko od centra grada i tokom leta su izuzetno popularno mesto za provod i uživanje. U sklopu šetališta nalazi se i nekoliko kafića i klubova.

Rimske terme

Jedinstven arheološki objekat nalazi si u centru Čačka. Nalazište je otkriveno tokom iskopavanja temelja za zgradu 1970. godine. Smatra se da je građevina deo veće celine iz vremena kasne antike (4. i 5. vek) koja se nalazila na prostoru današnjeg centra Čačka. Smatra se da su Rimske terme u Čačku izgrađene krajem 3. i počekom 4. veka nove ere. Krajem 4. veka terme su napuštene i na tom mestu kasnije, nastalo je srednjevekovno naselje sa grobljem.

Rimske terme (FOTO: Damir Simović)

Narodni muzej u Čačku

Čačanski Narodni muzej smešten je u zgradi Starog načelstva koje je jedno od najlepših zdanja u gradu. Muzej poseduje bogatu zbirku sa preko 20 000 artefakata sa prostora Čačka, Ivanjice i Dragačeva. Zbirka je podeljena između pet odeljenja muzeja – paleontologije, arheologije, istorije, istorije umetnosti i etnologije. U okviru Muzeja postoji i biblioteka sa bogatim fondom knjiga i spisa kao i konzervatorsko odeljenje. Zdanje Starog načelstva izgrađeno je 1878. godine u akademskom stilu sa primesama romantike i klasicizma. U muzeju se, između brojnih predmeta mogu videti i statueta boga Merkura, počasna sablja generala Koste Protića, muštikla vojvode Stepe Stepanovića i drugo.

Narodni muzej u Čačku

Saborni hram Vaznesenja Hristovog

Najstarija pravoslavna bogomolja na teritoriji Čačka potiče iz 12. veka i zadužbina je Župana Stracimira, brata Stefana Nemanje. Nekada je bila sastavni deo manastira Bogorodice Gradačke (Moravski Gradac). Gradac je stari naziv za Čačak, a novi naziv je turskog porekla i označava blato koje je nastajalo čestim izlivanjem Zapadne Morave. Crkva se nalazi na uzvišenju u gradu i svojim položajem dominira nad dolinom reke. Sudbina nekadašnjeg hrama pratila je istorijske promene na tom prostoru pa se smatra da je čak tri puta pretvarana u džamiju. Poslednji put bila je džamija od 1813. do 1828. godine. Crkva Vaznesenja Hristovog je više puta obnavljana, poslednji put 2011. godine kada joj je vraćen prvobitni izgled.

Spomenik 4 vere

Čačak je oduvek važio za grad u kojem vlada kosmopolitski duh. O tome nam danas, između ostalog svedoči Spomenik četiri vere koji je sagrađen 1934. godine u čast svim poginulim vojnicima tokom Balkanskih i Prvog svetskog rata. Na spomeniku, koji ima oblik piramide nalaze se četiri obeležja koja označavaju četiri religije – pravoslavnu, katoličku, islamsku i jevrejsku i po tome je ovaj spomenik jedinstven u svetu. Spomenik se nalazi iznad zajedničke grobnice u kojoj su položeni posmrtni ostaci 920 vojnika svih vera, poginulih tokom pomenutih ratova.

Umetnička galerija Nadežda Petrović

Umetnička galerija Nadežda Petrović osnovana je 1961. godine i nosi naziv po istaknutoj slikarki i fotografkinji rođenoj u Čačku 1873. godine. Nadežda Petrović je začetnik srpske moderne umetnosti, a iza sebe je ostavila nekoliko stotina ulja na platnu. Galerija poseduje više od 1300 umetničkih dela koja su raspoređena u šest zbirki i pripadaju različitim umetničkim pravcima. Izložbeni prostori galerija nalaze se na tri lokacije u Čačku u zdanjima koja su proglašena spomenicima kulture.

Memorijalni kompleks na Ljubiću

Memorijalni kompleks na Ljubiću podignut je 1938. godine u u znal sećanja na Boj na Ljubiću koji se odigrao 1815. godine i predstavlja jednu od najznačajnijih bitaka Drugog srpskog ustanka. Tada su se sukobile nadmoćna turska i srpska vojska koja je i odnela pobedu. Tokom bitke poginuo je heroj Tanasko Rajić, braneći svoj top do kraja. U sklopu kompleksa nalazi se spomenik podignut njemu u čast, groblje palih železničara i radnika u NOB-u, grobovi narodnog heroja Radomira Durakovića i vojnika Crvene armije koji su oslobađali Čačak na kraju Drugog svetskog rata.

Stefan Svicevic
Memorijalni kompleks na Ljubiću (FOTO: Stefan Svičević)

Banje

Na teritoriji opštine Čačak nalaze se čak tri banje: Ovčar banja, Gornja Trepča i Slatinska banja. Sve tri banje bile su poznate još u rimskom periodu, ali su tek poslednjih decenija počele da se turistički uređuju.

Ovčar banja smeštena je u središnjem delu Ovčarsko-Kablarske klisure. Do 19. veka bila je manastirska banja i tada se zvala Blagoveštenjska. Voda u banji sadrži sumpor, magnezijum, natrijum i mnoge druge elemente. Temperature je 35-38°C i koristi se za lečenje oboljenja nerava, kod sportskih povreda i kožnih oboljenja.

Atomska banja Gornja Trepča dobila je prvo kupatilo još 1890. godine ali je tek 1970. godine dobila status banje i tada je započeta izgradnja hotela i lečilišnih objekata. Temperature vode u banji je oko 29°C i koristi se za lečenje nervnih i mišićnih tkiva.

Slatinska banja nalazi se u podnožju planine Jelica i nije turistički uređena.