Amaterska pozorišta u Požarevcu slave Živku Matić, jugoslovensku velikanku domaćih komedija

Amaterska pozorišta i dalje glasno žive i oplemenjuju manja mesta, podstičući ljude da se bave kulturom. Imajući to u vidu, urednik dramskog programa Centra za kulturu Požarevca sa svojim saradnicima svake godine obilazi manja mesta Podunavlja i Pomoravlja, gde god se pojavi neka predstava. Oni biraju interesantne komade za festival amaterskih teatara u ovom gradu.

Ova ustanova svake godine organizuje Smotru dramskih amatera Pomoravlja i Podunavlja “Živka Matić”. Ovaj tradicionalni kulturni događaj okuplja ljubitelje amaterskog pozorišta i nudi bogat program svojim izvedbama, a posvećen je srpskoj glumici Živki Matić koja je rodom iz Požarevca.

Festival je upravo i osnovan da stigne do najudaljenijih mesta gde žive kultura, umetnost i pozorište. Prvobitno je bio zamišljen kao festival dramskih amatera Braničevskog okruga. Međutim, obim dramske produkcije na tom području i popularnost Živke Matić u širem okruženju, doprineli su većem interesovanju i tome da još prva smotra ima festivalski i takmičarski karakter.

Večernje predstave i izbor najboljih glumaca

Smotra dramskih amatera Pomoravlja i Podunavlja “Živka Matić” traje od četiri do šest dana. Poslednje veče je revijalno i igra se predstava u čast proglašenja pobednika.

Žiri svake večeri bira najbolju glumicu i najboljeg glumca, bez obzira na to da li igraju glavnu ili epizodnu ulogu. Ocenjuju se glumačka ubedljivost, slikovitost, izražajnost, saradnja sa ansamblom u svetlu ispunjavanja rediteljskih zadataka, itd.

Od večernjih pobednika biraju se najbolja glumica i najbolji glumac festivala. Pored njih, žiri predlaže umetničkom direktoru festivala najbolju predstavu koja će revijalno biti odigrana na festivalu “Milivojev štap i šešir”, drugom pozorišnom festivalu u Požarevcu posvećenom još jednom velikanu glume - Milivoju Živanoviću.

Sve predstave počinju od 20 sati uveče. Obično se igraju na pozornici velike sale, a karte se mogu kupiti na biletarnici Centra za kulturu Požarevac.

Od sjaja, do očaja - Živkina teška sudbina

Glumica Živka Matić je svojim ulogama zasmejavala celu Jugoslaviju. Bila je slavna, ali je pred kraj života živela u bedi i potpuno sama. Živka je popularnost stekla svojim brojnim ulogama, poput lika Stemene u “Ljubav na seoski način” ili Rose u “Građani sela Luga”.

Rođena je 1923. u bogatoj porodici čoveka koji je imao prvi automobil i koji je uradio elektrifikaciju Požarevca. Ljubav prema glumi, usadili su joj roditelji, koji su i sami bili zaljubljenici u pozorište i često vodili malu Živku na predstave u beogradska pozorišta.

Nakon tragične smrti majke i oca, brigu o Živki preuzima baka Danica koja je živela u Beogradu. Međutim, i ona iznenada umire krajem 1936. i tada brigu o maloletnoj Živki preuzima Dom za nezbrinutu decu u Beogradu. Na Uskrs 1936. Dom posećuje Dušan Belić, bankarski činovnik koji donosi poklone za štićenike. Tu je zapazio trinaestogodišnju Živku i odlučio da se stara o njoj.

Bogata karijera omiljene jugoslovenske komičarke

Uoči rata 1940. Živka pohađa “Flajnikovu filmsku školu” i svoju prvu ulogu igra na sceni omladinskog pozorišta “Lasta” već 1941. u komadu “Deca ulice”. Nakon toga postaje članica “Životićevog pozorišta” i svoju prvu ulogu igra 1942. u komadu “Majčin blagoslov”. Iste godine priključuje se pozorištu “Razbribriga” i igra u komadu “Ženidba Pavla Alamunje”.

Nakon rata karijeru je nastavila u radijskim i televizijskim ulogama. Starije generacije još pamte čuvene radijske emisije “Veselo veče”, “Veče uz radio”, “Autobus u pola šest”. Beleže se i njene uloge u filmovima “Pre istine”, “Sirota Marija”, “Ubistvo na svirep i podmukao način iz niskih pobuda”, “Bubašinter”, itd.

Najveću popularnost Živka dostiže krajem šezdestih. Tih godina je reditelj Dragoslav Lazić stvarao komedije srpskog sela: “Muzikanti”,” Ljubav na seoski način”, “Parničari”. U seriji “Građani sela Luga” iz 1972. godine Živka je igrala glavnu žensku ulogu i sa Batom Živojinovićem dobija nagradu TV Novosti za glumački par godine.

Odlično je glumila profil srpske seljanke, poluhisterične majke i ljubopitljive strine. Delila je kadar sa velikanima srpske i jugoslovenske kinematografije - Miodragom Petrovićem Čkaljom, Žikom Milenkovićem, Batom Živojinovićem i drugima.

Živka Matić je preminula tiho i u velikoj bedi 1998. u 75. godini života. Glumica je umrla kao beskućnica, zaboravljena od kolega i javnosti. Grob joj se nalazi u Požarevcu, a sam Grad se pobrinuo za njenu sahranu. U njenu čast je pokrenuta manifestacija Smotra dramskih amatera Pomoravlja i Podunavlja “Živka Matić”, čime je donekle otklonjena velika nepravda prema glumici.

Kapija istočne Srbije: Šta Požarevac nudi osim teatra

U središtu Braničevskog okruga, smešten između tri reke - Dunava, Velike Morave i Mlave, u podnožju brda Čačalica nalazi se Požarevac. Na spomen Požarevca svako ima različitu asocijaciju, neko pomisli na Plazma keks, neko na Termoelektranu “Kostolac”, neko na čuveni “Srpski Alkatraz” ili na antički grad Viminacijum. Mnogi ga povezuju sa bivšim predsednikom SR Jugoslavije Slobodanom Miloševićem i njegovom suprugom Mirjanom Marković. Kakva god pomisao bila, istina je da je Požarevac značajan administrativni, ekonomski i kulturni centar Srbije koji se da nalazi na 80 km od Beograda.

Nekoliko kilometara od Požarevca je ergela Ljubičevo, jedna od najstarijih u Srbiji. Osnovao ju je knjaz Miloš Obrenović 1853. Ergela je poklonjena srpskom narodu, a ime joj je nadenuo sin Mihailo Obrenović u čast majke Ljubice. To je veliko imanje sa predivnim stoletnim stablima i parkom kneginje Ljubice. Štale su podeljene na trkačku, gde se nalaze iskusna takmičarska grla, i priplodnu sa kobilama koje nose ždrepce. Tu u Požarevcu se tradicionalno organizuju Ljubičevske konjičke igre. Požarevački hipodrom je jedan od najstarijih sportskih objekata u Srbiji. Njegova izgradnja je započeta 1892. godine, a već sledeće godine održane prve trke na njemu.

Požarevac je dugo bio druga rezidencija knjaza Miloša, koji je oslobodio grad od turske vlasti, i u znak zahvalnosti mu je podignut spomenik 1898. u samom centru gradskog parka. Narodni muzej u Požarevcu je posle Narodnog muzeja u Beogradu, drugi najstariji muzej u Srbiji, osnovan 1895. godine. U svojim zadužbinama čuva više od 50.000 muzejskih predmeta iz raznih perioda.

Crkva Svetih Arhangela Mihaila i Gavrila koja se naziva i Sabornom crkvom, koju je podigao Miloš Obrenović 1819. godine, spada u naše važne spomenike crkvene kulture. Preko puta Saborne crkve nalazi se “Srpska kuća”- kulturni centar čiji je cilj vraćanje našoj kulturi i negovanje običaja. Objekat je star 170 godina, sa dugom tradicijom prve Pošte u Požarevcu.

U srcu Požarevca se nalazi i Galerija Milene Pavlović Barili, srpske slikarke, jedne od najuticajnijih umetničkih figura izmedju dva rata. Ova umetnica je rođena 1909. u Požarevcu, u kući svoje majke Danice Pavlović i oca Bruna Barilija, poznatog italijanskog kompozotira, kritičara, pesnika i rukopisca, inače ratnog dopisnika iz Srbije za vreme I svetskog rata. Nakon prerane smrti svoje ćerke 1945. godine, majka Danica je Mileninu rodnu kuću dala Požarevcu. U njoj su izložene Milenine slike, izvorni nameštaj, lični predmeti i biblioteka.

Na 12 km od Požarevca u blizini starog Kostolca nalazi se arheološko nalazište Viminacijum, rimski vojni logor i grad nastao u I i trajao do početka VII veka.