Agata Kristi | Poreklo naziva ulica

Agata Meri Klarisa Kristi (1890 – 1976) bila je slavna britanska književnica, najpoznatija po svojim detektivskim romanima, prodatim u više od dve milijarde primeraka širom sveta, od kojih je većina njih do danas i ekranizovana.

Rođena je i odrasla u engleskom gradiću Torki (Torquay), gde je na vrlo nekonvencionalan način stekla i obrazovanje. Naime, čitanju, pisanju, računanju i pojedinim umetničkim veštinama naučila ju je majka, iako su njeni stariji brat i sestra pohađali školu i Univerzitet na uobičajen način.

Tek sa 16 godina stekla je prvo formalno obrazovanje, na studijama pevanja i klavira u Parizu. Ipak, na radost budućih pokolenja, sebe je u potpunosti pronašla u drugoj vrsti umetnosti – književnosti.

Jedna prilično stidljiva devojčica ničim nije nagoveštavala da bi mogla izrasti u najpopularnijeg svetskog romanopisca čija će se dela, uz Bibliju i Šekspirove klasike, svrstati u najprodavaniju literaturu na svetu, svih vremena.

Tokom Prvog svetskog rata radila je kao bolničarka, da bi nakon rata svoj profesionalni angažman pronašla u bolničkoj apoteci, dugo vremena vodeći jedan sasvim običan život.

Od malena podsticana da piše pesme i priče, prvi veliki roman „Misteriozna afera u Stajlsu“ napisala je u svojoj 30. godini, da bi od tada, kao na traci, svake godine jedan za drugim izlazili najbolji detektivski i kriminalistički romani koje je svet ikada video i pročitao.

Popularna „kraljica zločina“, kakvom su je nazivali iz pijeteta, od likova u svojim romanima stvorila je neke sasvim autentične i prepoznatljive karaktere, koji će kasnije, sa preseljenjem romana na veliko platno, doneti i veliku slavu nekolicini glumaca. Najpoznatiji među njima svakako je Dejvid Suše, glumac koji se i dan danas nezaobilazno poistovećuje sa likom visprenog detektiva Herkula Poaroa, jednog od redovnih likova u većini romana Agate Kristi.

Malo je poznato da je svojevrsnu promociju u romanima ove britanske književnice doživeo i naš glavni grad – Beograd, u kultnom „Ubistvu u Orijent Ekspresu“ iz 1934. godine, budući da je tadašnja prestonica Kraljevine Jugoslavije bila važna tačka na transevropskoj ruti ovog popularnog luksuznog voza.

Misteriozna ubistva i njihovo uzbudljivo rasvetljavanje postali su sinonim za Agatu Kristi, koja je u više od 80 romana uvek pronalazila način da drugačije i krajnje originalno oboji likove i događaje u svojim delima, koje sa podjednakim uzbuđenjem od korice do korice drže pažnju čitalaca i danas.

Osim svetske slave stečene rekordnom prodajom svojih romana, Agata Kristi proslavila se i kao autorka teksta za predstavu „Mišolovka“, pozorišnog komada odigranog preko 25 000 puta – najviše u istoriji svetskog teatra.

Zaduživši svoju domovinu još za života, Agata Kristi bila je nosilac ordena britanskog Kraljevstva i titule Dame. Doživela je duboku starost i umrla u 86. godini.

Ime najpopularnije svetske književnice nosi na stotine škola i ulica u Britaniji, a simbolično i jedna ulica u beogradskom naselju Kotež.